‘De kunstacademie was aanvankelijk helemaal niks voor mij’

Eske Koetje, beeldend kunstenaar, Oudemol

OUDEMOLEN/HAREN – Het duurde even, maar via een omweg wierp de 50-jarige Eske Koetje uit Oudemolen zich in 2011 – na het afronden van kunstacademie Minerva in Groningen - alsnog op het kunstenaarschap. “Eske Koetje: maker van paradijzen” staat er op een A4’tje geschreven dat geplakt is aan de wand van haar atelier in de Biotoop in Haren. “Dat heeft met dieren en vervorming te maken. Het creëren van het ideale plaatje, maar uiteindelijk mooier voorgeschoteld dan het werkelijk is. Een illusie”, vertelt ze.

Op 17-jarige leeftijd meldde Koetje zich al aan bij de kunstacademie in Groningen. Ze was al ingeloot toen ze besloot rechtsomkeert te maken. “Ik liep daar rond en zag allemaal gekke types om me heen. Ik dacht: dit is niks voor mij”. Een (zoek)tocht langs de facilitaire dienstverlening, verzekeringen, het onderwijs en hovenierswerk bracht haar uiteindelijk toch terug bij de kunst. “De behoefte om kunst te maken was in die periode volledig weggezakt. Toen ik in het onderwijs terecht kwam en uiteindelijk met een burn-out thuis kwam te zitten, popte de kunst pas weer op”, blikt ze terug.

Koetje was vastbesloten om haar kunstenaarskwaliteiten op te krikken, waarna ze op 36-jarige leeftijd begon aan kunstacademie Minerva. Dit rende keer ze niet gillend weg. “Er liepen nog steeds gekke types rond, maar ik voelde me wel meer thuis. Ik was destijds te jong”, lacht ze.

In 2011 studeerde ze af. Zo’n acht jaar later heeft ze het gevoel dat ze haar eigen stijl inmiddels heeft gevonden. “Dat heeft wel een tijdje geduurd. Ik vind het belangrijk om me te blijven ontwikkelen en nieuwe dingen te ontdekken. Hoe kan ik mijn werk verdiepen?” De stijl van Koetje kenmerkt zich door schilderijen en tekeningen van dieren – veel vogels zoals uilen en papegaaien, maar ook paarden en beren – die bij nader inzicht (nog) niet helemaal kloppen. “Ik teken het liefst dieren, maar daar verander ik vervolgens veel aan door vreemde vervormingen aan te brengen. Dat was van kinds af aan al zo”. Volgens haar biedt een dier in dat opzicht veel meer mogelijkheden dan de mens: “Een staart, de poten, veren, noem maar op. Soms is het op het buitenaardse af”.

Om de vervorming in haar werk aan te tonen laat Eske een tekening zien van een ijsbeervis. “In dit werk heb ik rekening gehouden met de evolutie. Hoe evolueren dieren in de toekomst? Voor de ijsbeer is er mogelijk in de toekomst geen ijs meer om op te wonen. De ijsbeer evolueert dan tot een ijsbeervis met schubben, vinnen en kieuwen”. Spelenderwijs laat Koetje bepaalde vormen terugkomen in de compositie. ,”Vooral ronde, vloeiende vormen. Van dat rechthoekige houd ik niet zo”.

De kunstenares maakt zowel kleinschalige als grote kunstwerken. Haar grootste kunstwerk tot op heden is ‘Het Paradijs’, een soort ronde panorama bestaande uit verschillende doeken met een totale afmeting van negentien meter lang en drie meter hoog. Doordat het doek rond is, kun je van binnenuit het werk bekijken. ‘Het Paradijs’ is tweemaal geëxposeerd in de Bonifatiuskerk in Vries en eenmaal in het kerkje in Kolham. “Dat werk is geïnspireerd op ‘Het aardse paradijs met de zondeval van Adam en Eva’ van Rubens en Brueghel”.

Over de achtergrond van het werk vertelt Koetje: “De mens is op één of andere manier altijd bezig om zijn eigen veilige omgeving te creëren door bijvoorbeeld zijn huis of tuin mooier te maken. Iedereen is bezig met zijn of haar ideale plaatje. Maar hoe paradijselijk is dat nou eigenlijk? Er blijkt vaak een randje aan te zitten. Mensen die van alles posten op facebook en Instagram wat een perfect leventje moet reflecteren, maar die hun leven veel mooier voorschotelen dan het daadwerkelijk is. Door bepaalde associaties en vervormingen toe te voegen in het werk, refereer ik naast dat paradijselijke aan de zwartje randjes in de maatschappij”.

Koetje mag graag inzoomen op individuele dieren. “Binnen dat individu kun je ook heel veel vertellen door bijvoorbeeld grote poten te tekenen of het dier een aparte blik te geven. Dat vergroot ik uit, maar aan de andere kant verklein ik ook weer andere eigenschappen. Op die manier creëer je vervorming en kun je dieren menselijke trekjes geven. Dat zorgt soms ook voor een stukje humor: een eigenwijs kijkende vogel is bijvoorbeeld grappiger dan een eigenwijs persoon”.

Als kunstenares is Koetje aangesloten bij kunstenaarsvereniging VANTYNAARLO. Het heeft haar de nodige samenwerkingsverbanden (o.a. het verbond ‘Rinse Koetje-Bil’ en het collectief ‘De Kraaien’) en solo-exposities opgeleverd. “We hebben onder andere twee keer een collectief werk gemaakt in het UMCG. Dat vonden we zo leuk, dat we hopen bij meer ziekenhuizen aan de slag te kunnen gaan met een kunstproject”. Daarnaast geeft Koetje cursussen schilderen en tekenen bij de Volksuniversiteit Zuidlaren. Voor meer informatie over Eske Koetje: www.eskekoetje.nl.