Kleintje Cultuur – Jan Luiken Bos
ZUIDLAREN – Al vanaf zijn vijftiende is
Jan Luiken Bos in de ban van het spelen op een gitaar. “Toen ik op de
middelbare school zat, mocht ik een keer een gitaar lenen”, vertelt Bos. “Samen
met een groepje vrienden heb ik toen een lied van ‘The Shadows’ gespeeld. Ik
ben dus eigenlijk met een gitaar opgegroeid”. Ook in de jaren die volgden was
Bos veel te vinden met zijn gitaar en op zijn veertigste, in 1985, startte Bos
samen met Jos Meulman met optredens. Samen brachten ze een aantal CD’s uit en
richtten een bandje op: De Fjebeldekwinten. Later sloot ook de broer van
Meulman, Berard Meulman, zich bij de band aan.
“Ik speelde altijd al
gitaar”, vertelt Bos. “Het is niet zo dat ik daar dus pas mee begon bij het
oprichten van het bandje. Echter begon het hele podiumavontuur daarmee wel.” In
1985 raakte Bos geïnspireerd door de streektaalmuziek van Ede Staal. “Ik wilde
toen ook wat schrijven in mijn eigen dialect”, legt Bos uit. “Ik ben met de
streektaal opgegroeid, dus dat is ook de taal die ik het beste spreek. Samen
met een vriend, J. Meulman, ben ik toen liedjes gaan schrijven en spelen. De
liederen zijn veelal vanuit een andere taal herschreven naar de
Groningse/Drentse streektaal. Hierdoor hadden we onze eigen stijl. We werden
door verschillende media uitgenodigd om onze liederen te spelen en daar is het
eigenlijk écht begonnen.” Vervolgens sloot ook B. Meulman zich bij de twee aan.
De reacties op de muziek die De Fjebeldekwinten maakten waren zo positief, dat
de mannen in 1990 hun eerste single uitbrachten. “Inmiddels hebben we nu vijf
CD’s uitgebracht, waarvan twee bij een boek horen. Eén hoort bij een boek van
Annie van Dijken-Hooghuis en de ander hoort bij een boek van de Historische
Vereniging Ol Eel.” Eind dit jaar hopen De Fjebeldekwinten opnieuw een CD uit
te brengen. Dat gebeurt dan niet meer met drie mannen, maar met slechts twee
van hen. “Jos is twee jaar geleden gestopt met De Fjebeldekwinten”, vertelt
Bos. “We zijn nog steeds even goede vrienden hoor, maar hij vond het wel mooi
geweest zo.” In de nieuwe CD willen De Fjebeldekwinten hun beste nummers ten
gehore brengen en eventueel een aantal nieuwe liederen.
Naast De Fjebeldekwinten zit Bos sinds een aantal jaren ook in een andere
muziekgroep: De Heeren van de T. “In dit groepje zingen we met name in het
Nederlands”, legt Bos uit. “We spelen muziek op verzoekjes. Zo hebben we een
keer op een corsowagen mogen spelen. Iets wat een hele mooie ervaring was.”
Daarnaast speelde Bos onlangs bij de boekpresentatie van ‘De geschiedenis van
de Eelder Dorpskerk’ in de Dorpskerk te Eelde. “Ik vind de wisseling tussen
Nederlandse- en streektaalmuziek heel leuk”, vertelt Bos. “Ik vind het zelf
uiteraard fantastisch om te spelen, maar ik vind het vooral fijn om anderen
plezier te bezorgen. Daar doe je het uiteindelijk voor. Ik vind het geweldig
als ik na afloop te horen krijg dat mensen een geweldige dag hebben gehad.”
Tegenwoordig heeft Bos niet zoveel optredens meer als vroeger. “We gaan de
laatste jaren nog zo’n vijftien keer per jaar het podium op”, vertelt Bos.
“Vroeger deden we dit nog ongeveer 40-50 keer per jaar. Maar dat doen we nu
niet meer. Dat wordt teveel.”
De mooiste ervaring die Bos heeft opgedaan was twee jaar geleden. “Ik ben toen
naar Amerika geweest”, legt Bos uit. “Ik wilde heel graag de roots van de
country muziek opzoeken. Bij het ‘Blue Ridge Music Center’ in Bristol (Virgina)
heb ik toen gemusiceerd met échte Amerikaanse musici. Dit was echt fantastisch
om te doen. Deze muzikanten maken de muziek die ik speel. Ik heb toen zelfs nog
twee liedjes in mijn streektaalmuziek met hen gespeeld. Dat is toch geweldig?”
Het favoriete liedje van Bos is ‘Dij doagen zunder mie’. “Dat liedje is
gebaseerd op een nummer van Thomas Kjellerun. Deze Deense zanger is één van
mijn grootste inspiratiebronnen.” Het liedje, dat oorspronkelijk in het Deens
is, is vertaald door zijn vrouw. “Het liedje gaat over dat men zich regelmatig
moet bewegen”, legt Bos uit. “Het is leuk om thuis bij je vriendin te zijn,
maar je moet de volgende dag ook even weg. Een prachtig nummer om, in
streektaal, te mogen spelen. Ik hoop dat ik dat de komende jaren dan ook nog
vaak mag doen”. De liederen van De Fjebeldekwinten zijn te vinden op hun website
en YouTube-kanaal.
Dij doagen zunder mie
“Als anderen plezier hebben van mijn gitaarkunsten, geniet ik pas echt”
Wie zaten zo voak te proaten op dien waarme keukenbaank
mit aangestoken keersen, in t haart dezulfde klaank,
doe waist ik hol van elk moment van d’’oavenden dij ’k hier ben
mor morn vroag ik mie of: woar wil ik hen…….