Tweede Wereldoorlog herdacht op verschillende locaties Eelde
EELDE- Op 4 mei werden in heel Nederland de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog herdacht. Ook in Eelde stond men stil bij mensen die zijn omgekomen door oorlogsgeweld. Op verschillende plaatsen werd een ceremonie gehouden. In de Dorpskerk was vanaf 18.30 een herdenkingsplechtigheid. Eerder op de dag werden toespraken gehouden, bloemen gelegd en gedichten voorgedragen bij het De Duinen monument in Paterswolde, het Lancastermonument in Eelderwolde en het monument Kluivingsbos in Paterswolde.
De herdenkingsdienst in de Dorpskerk is druk bezocht, met ongeveer 200 aanwezigen was de kerk vol. Erik van Ader, zoon van een verzetsstrijder in de oorlog, vertelde over de ervaringen van zijn vader. Ook las Eline uit groep 8 van de Mariaschool een zelfgeschreven gedicht voor. Na de herdenkingsdienst liep men in een stille tocht richting de begraafplaats. Rian Marsman, lid van het bestuur van het 4 Mei Comité Eelde, schat dat er nog eens 100 tot 200 extra mensen aansloten bij de tocht. De tocht eindigde bij de begraafplaats, waar kransen werden gelegd. Nieuw hierbij was dat Froukje van Hattum, secretaris van het comité, hardop omschreef welke handelingen werden uitgevoerd. Zo konden ook mensen die niet vooraan stonden de ceremonie goed volgen. Om 2 minuten voor 20.00 werd de Last Post geblazen, klokslag 20.00 volgde 2 minuten stilte. Na afloop van de plechtigheid konden mensen napraten in ‘t Loughoes.
Eerder op de dag was er een ceremonie bij het monument De Duinen, opgericht ter nagedachtenis aan Jan en Derkje Meijer. Zij hielpen mensen onderduiden, toen dit uitkwam zijn ze gedeporteerd en vermoord. Henny van den Born vertelt hun verhaal en staat stil bij het belang van herdenken, ook al is de oorlog inmiddels lang geleden. Van den Born: “Er zijn steeds minder overlevenden. Hun verhaal blijft belangrijk, want het is eigenlijk onvoorstelbaar dat dit gebeurd is. Dat mensen voor zo’n dilemma hebben gestaan als Derkje en Jan.”
Bij het Lancastermonument in Eelderwolde staat Adriaan Ferf stil bij de 7 piloten die op deze plek zijn omgekomen toen hun vliegtuig werd neergeschoten. Ferf heeft onlangs vaker bij het monument gestaan, om basisschoolleerlingen te vertellen wat er precies in hun achtertuin gebeurd is. Hij vertelt dat uit de gesprekken die hij heeft gevoerd duidelijk werd dat er nog veel herinneringen zijn aan de oorlog, ook onder kinderen. Het bevestigd voor hem dat het belangrijk blijft om de oorlog te blijven herdenken. Ferf: “Als we stoppen met herdenken gaat iets waardevols verloren.” Hij sluit af met: “Oorlogsleed gaat niet zo maar weg. Niet hier in Nederland, niet elders in de wereld. Niet toen, niet nu. Niet in de Oekraïne, Israël en Gaza, Soedan.” Na deze toespraak worden er gedichten voorgedragen, bloemen gelegd, de Last Post gespeeld en sluit men af met 1 minuut stilte.
Froukje van Hattum hield een toespraak bij het monument Kluivingsbos, dat herinnert aan twee mannen die in de oorlog zijn omgekomen. Dit waren Jacob de Vries, die vlak voor de bevrijding werd vermoord. Ook herdenkt het Willem Harm Rutgers die eerder in de oorlog omkwam, na te zijn gedeporteerd naar Duitsland om dwangarbeid te verrichten. Van Hattum staat stil bij de vraag: moeten we deze namen blijven herdenken? Ze beantwoord hem door te zeggen: “Herinnering, bewustwording, dankbetuiging. Dus ja, hier staan we en we noemen de namen van Jacob de Vries en van Willem Harm Rutgers. Opnieuw. Jaar in, jaar uit. En we zullen dat blijven doen. In het volste vertrouwen dat er altijd mensen zullen zijn die luisteren.”
Het comité kijkt terug op een geslaagde herdenking. Rian Marsman: “De organisatie zat goed in elkaar, het weer zat mee, aan alle randvoorwaarden was voldaan. Het was vooral heel mooi om te zien dat er veel jongeren bij waren. Bij de ceremonie op de begraafplaats waren er wel 15 tot 20 kinderen aanwezig. Die hebben we bewust ook naar voren gehaald. Je ziet dat de herdenking echt nog leeft.”
