De opa van Cor Faber hield een dagboek van zijn avonturen bij

Afbeelding
kleintje cultuur
Hoe een Nederlander in de Spaanse burgeroorlog terecht kwam
VRIES – Cor Faber schreef op basis van dagboeken van zijn opa een roman: ‘Reis naar de Spaanse burgeroorlog’. De tante van Cor vond jaren geleden het dagboek van haar vader, de opa van Cor. De familie wist wel dat opa had gevaren en dat het schip waar hij op zat een keer beschoten was. Dat het voorval gebeurde in de Spaanse burgeroorlog was niet bekend.
‘Over de Spaanse burgeroorlog is weinig bekend in Nederland,’ vertelt Cor Faber. ‘Die oorlog duurde nog geen drie jaar, van 1936 tot 1939. Wat er wel bekend is, is het verhaal van de honderden Nederlanders die naar Spanje gingen om tegen het regime van generaal Franco te vechten. Het verhaal van onder andere mijn opa is nauwelijks bekend.’
De opa van Cor was Cors Louwerens. Hij reageerde in 1937 op een oproep waarin de vakbond voor transportarbeiders mensen zochten. ‘Zo kwam hij op het schip de Andra terecht,’ vertelt Cor. ‘Zijn kinderen wisten wel dat hij had gevaren en dat het schip een keer beschoten was. Totdat mijn tante jaren geleden de zolder opruimde en een schriftje vond: een dagboek van mijn opa.’
Cor kreeg na het lezen van het dagboek het idee om daar een historische roman over te schrijven: ‘Het is een bijzonder verhaal en ik schrijf ook wel graag. Dat was nooit voor publicatie.’ Cor was meer dan twee jaar bezig met het schrijven van de roman ‘Reis naar de Spaanse burgeroorlog’
In het dagboek stond beschreven waar opa nog nooit over had verteld. De Andra smokkelde wapens van Polen naar Spanje om de tegenstanders van Franco te bevoorraden. ‘De Andra is beschoten en gezonken,’ vertelt Cor. ‘Mijn opa heeft met de rest van de bemanning twee maanden in de gevangenis gezeten met de gedachte dat ze geëxecuteerd werden. De bemanning van een Russisch schip was vlak voordat mijn opa kwam, in die gevangenis tegen de muur gezet.’ Na ingrijpen van de Nederlandse regering werden ze uiteindelijk vrijgelaten. Cor: ‘Dat heeft toen ook in de kranten gestaan. Laatst kwam er na een lezing een man naar mij toe. Hij zei dat hij daar de naam Andra van kende. Dat vind ik heel bijzonder.’
In het dagboek is de reis vanaf het begin beschreven. Cor: ‘Ik denk ook dat het als reisverslag bedoeld was. Want zo is het ook geschreven: zonder persoonlijke details en gevoelens. Hij schreef wanneer ze zich mochten scheren en wanneer ze eten kregen. Je sprak in die tijd ook niet over gevoelens en zeker als man niet.’
Louwerens heeft het dagboek later nog voor zijn kinderen, drie dochters en zoon, uitgetypt. Cor: ‘Mijn moeder herinnerde zich opeens dat ze nog een boekje van hem had gekregen.’ Dat bleek een deel van het dagboek te zijn. Er zitten duidelijke verschillen tussen het originele dagboek en de uitgetypte versie. ‘Sommige dingen staan er heel anders in. Hij heeft het niet overgetypt, maar opnieuw geschreven op basis van het dagboek. Hij heeft toen waarschijnlijk zijn herinneringen er in verwerkt. Zo schreef hij later dat ze vluchtelingen van Bilbao naar Zuid-Engeland hebben gebracht, maar in het dagboek stond niet waarom ze naar Zuid-Engeland waren gevaren.’
Cor geeft lezingen op onder meer scholen, op bijeenkomsten van de Vrouwen van Nu en bij Spaanse verenigingen. In ongeveer een uur vertelt hij het bijzondere en ontroerende verhaal van zijn opa tijdens de Spaanse Burgeroorlog.  Cor houdt vrijdag 23 november een lezing in theater Mozaïek in Zuidlaren. Zeker een aanrader, de recensies liegen er niet om. ‘een prachtige familiegeschiedenis’ en ‘Cor weet het verhaal heel boeiend te vertellen’. Meer informatie vind je op: www.corfaber.nl.
 

UIT DE KRANT

Lees ook