’Als ik een bijenvolk open wordt alles rustig’
VRIES – Ben Trip is inmiddels 50 jaar imker en houdt achter zijn huis circa één miljoen bijen. Ondertussen draait het allang niet meer om de hoeveelheid honing die hij jaarlijks produceert, maar vooral om het bewaken van de harmonie in de wondere bijenwereld.
Het is een wereld op zich, maar prachtig om te zien en vooral ook te horen hoe de bijen dag in dag uit druk in de weer zijn aan de Nieuwe Rijksweg. Trip houdt zich bezig met koninginneteelt en weet veel, maar niet alles. ‘Ik doe dit nu 50 jaar en ik snap nog lang niet altijd hoe je bepaalde dingen in de bijenwereld kunt verklaren, want er gebeuren dagelijks gigantisch veel dingen. Sommigen verklaren me voor gek, maar ik kan er soms wel een uur naar kijken. Aanvankelijk raakte ik geïntrigeerd door de herkomst van honing en was daar heel erg nieuwsgierig naar. Toen ik hier kwam wonen ben ik eigenlijk met het vak begonnen en ik heb het sindsdien niet meer losgelaten. Ik kom hier dagelijks in de bijenstal. Dan kijk ik hoe ze vliegen en wat er binnenkomt. Ik denk dat ik in een heel jaar de bijenvolken maar vijf keer openhaal, want ik doe wat de natuur wil en pas me daar volledig op aan. Ik kan ze niks opleggen, want dan keert het zich tegen je. Het gaat mij alleen maar om de harmonie tussen mij en het bijenvolk. Ik doe hier niets wat volgens de natuur niet kan en daarom zijn de bijen hier ook heel rustig. Ik zou er zo zonder consequenties tussen kunnen gaan staan.’
Nu de inwoner uit Vries inmiddels een halve eeuw onderweg is weet hij ook veel te vertellen over de risico’s van bijen voor mensen. De drama die ontstaat na een prik verdient volgens Trip wel enige nuance. ‘Natuurlijk is het wel heel even voelbaar, maar je hoeft na een bijensteek zeker niet direct te zuigen op de plek waar is geprikt. Hooguit een ijskontje erop, want meer kun je er niet aan doen. Bijen in de omgeving van mensen moet je vooral ook met rust laten. Wij hebben enkelvoudige ogen, maar een bij heeft facetogen, dus zij ziet snelle bewegingen veel vaker dan een mens. Als je dan bijvoorbeeld heel snel met je hand beweegt raakt een bij overprikkeld en kan daardoor gevaarlijk worden. Beweeg je heel langzaam je hand, dan zijn de risico’s een stuk kleiner.’ Imker zijn is een leuke hobby, maar je brood kun je er niet mee verdienen legt Trip uit. ‘Toen ik begon 50 jaar geleden was het heel anders dan nu. Het vak is enorm veranderd. Hadden we een half jaar geleden 5000 imkers. Tegenwoordig zijn dat er 8000, maar het zijn allemaal hobbyisten. Je kunt er namelijk heel moeilijk van leven, tenzij je heel hard werkt, maar de inkomsten staan niet in verhouding tot de arbeid. In Duitsland heb je een landklimaat en daar heb je dus ook meer imkers die er beroepsmatig mee bezig kunnen zijn. Wie imker wil zijn moet veel kennis hebben van processen en ervaring is ook zeker geen nadeel. Wat vooral van belang is, is dat je weet wat je wil. Er zijn productie imkers die 15 kilo uit een korf halen, maar het gaat mij al heel lang niet meer om de hoeveelheid. Bij mij staat de vraag voorop hoe een bij leeft en hoe die wil leven. Daar moet je als mens op anticiperen. Ik hou me tegenwoordig alleen maar bezig met koninginneteelt en verder doorgaans heel veel plezierige bijen.’
De TomTom kennen wij nog niet zo lang, maar bijen hebben deze al sinds mensenheugenis legt Trip uit. ‘Als ik hier bijen in een bijenkast of korf plaats en ze vliegen weg, dan kunnen ze zomaar een paar kilometer verderop zijn, want al deze informatie slaan ze op in hun brein, zodat ze ook na drie kilometer nog terug kunnen vliegen. Als ik ze naar Peize zou brengen dan komen ze niet meer terug. Als ik ze naar Donderen verplaats, dan is de kans zeker dat ze hun weg terug weer vinden. Als je ergens een bijenvolk neer zet op een kilometer afstand van een appelboom in bloei, dan vliegt er in zeer korte tijd een bij naar uit. Die vliegt vervolgens terug waarna er een bijendans ontstaat en er daardoor na verloop van tijd steeds meer bijen naar dezelfde plek vliegen. Je kunt het zelf trouwens ook proberen met een schoteltje suikerwater. Als er eenmaal eentje aanvliegt volgen er meer en aan het eind van de dag ben je imker.’
Bijen zijn tenslotte hele slimme dieren, maar tegelijkertijd ook heel kwetsbaar voor virussen besluit Trip. ‘Dat klopt inderdaad en die moeten we bestrijden. Het kan met chemische middelen, maar ook met natuurlijke middelen. Ik werk bijvoorbeeld met mierenzuur en oxaalzuur. Dat zijn natuurlijke middelen, maar je moet het niet op je vingers krijgen, want anders zijn ze de volgende dag kapot. Er valt ontzettend veel te vertellen over bijen. De studies die over bijen zijn gedaan zijn gigantisch. Je kunt je er ongelofelijk over verwonderen en het laat je nooit los. Ik ben van mezelf nogal druk, maar als ik een bijenvolk open wordt alles rustig.’
