Ben Trip haalt het verhaal in mensen naar boven
VRIES – Medio december overhandigde Ben Trip alweer één van de zovele levensboeken die hij op vrijwillige basis maakte in opdracht van Humanitas. Het boek dat gewijd is aan het leven van de 87-jarige mevrouw Potharst-Zwarteveen uit Assen gaat in op het levensverhaal, waarbij vrijwel niets onbenoemd blijft. Wat er uiteindelijk in het boek naar voren komt, is het resultaat van een intensieve samenwerking.
Het optekenen van een levensverhaal is een enerverend proces legt de 75-jarige inwoner van Vries uit. ‘Als je iets schrijft over iemands leven kunnen er heel veel dingen naar de oppervlakte komen. Het leven is namelijk geen aaneenschakeling van hoogtepunten. Er komen ook hele donkere tijden voorbij en dan is het de kunst om daarvoor de juiste woorden te kiezen, of het gewoon op te schrijven zoals het is. Hoe een boek tot stand komt is sterk afhankelijk van de persoon die je tegenover je hebt en wat er op dat moment speelt, maar vooral wat er heeft gespeeld natuurlijk. Er is nooit echt veel tijd om achterom te kijken en daar proberen wij met ons initiatief op indrukwekkende wijze verandering in aan te brengen.’
Verdriet en geluk
Voor een gemiddelde productie trekt Trip toch al snel een halfjaar uit, waarbij een groot aantal bezoekjes op locatie de basis vormen voor de latere inhoud. Momenten waarbij verdriet en geluk heel erg dichtbij elkaar kunnen liggen en soms ook overlap vertonen vervolgt de auteur. ‘Er bestaan families waarbij de onderlinge banden zodanig zijn verstoord dat het gepaard kan gaan met heftige emoties. Ik hoor soms meer dan kinderen ooit hebben gehoord van hun ouders en dat kan enorm confronterend zijn. Je hoort mensen gekscherend wel eens zeggen ‘daar kan ik een boek over schrijven’, maar doe het maar eens. Het heeft enorm veel voeten in de aarde, maar naast de herinnering aan dieptepunten leven mensen ook helemaal weer op als de mooie periodes worden verteld. Met mevrouw Potharst-Zwarteveen had ik altijd iedere maandagochtend om 10.00 uur een afspraak, maar ik was er vaak al om 09.55 uur, want bij oudere mensen moet je altijd op tijd komen. We hebben mooie gesprekken gehad en ook al is ze inmiddels 87 jaar oud, ze is nog ontzettend scherp van geest. Waar dit verhaal goed aan het papier kon worden toevertrouwd zijn er ook andere contacten geweest met mensen die vonden dat ze eigenlijk niet zoveel hadden meegemaakt. Als je dan door foto’s ging bladeren en vroeg waar een spontane glimlach vandaan kwam, dan wordt snel duidelijk dat er wel degelijk voldoende is meegemaakt, omdat het in de emotie toch naar boven komt. Je moet er soms alleen veel moeite voor doen om het aan de oppervlakte te krijgen.’
Herinnering
Het maken van een levensboek is een initiatief van Humanitas en wordt steeds vaker aangeboden legt Trip uit. ‘Als mensen vroeger hulp nodig hadden en ze gingen naar de kerk, dan ontvingen ze hulp van de kerk, maar voor mensen die niet naar de kerk gingen was er niets. Op die plek is Humanitas door de jaren heen een steeds sterkere rol gaan spelen, want naast het schrijven van levensboeken doen we natuurlijk nog veel meer. Ik richt me alleen op het schrijven en haal daar veel voldoening uit, omdat het werk dat je maakt betekenis heeft voor mensen.’ Trip heeft het levensverhaal van het boek dat onlangs het levenslicht zag met veel plezier samengesteld en een prachtig boek geschreven. ‘Mevrouw Potharst heeft een rijk en interessant leven geleid, het was heel leuk om samen met haar foto’s te bekijken en herinneringen op te halen. Het maken van haar levensboek was uitdagend en we hebben er samen veel plezier aan beleefd.’ De familie van mevrouw Potharst heeft meerdere exemplaren van het levensboek besteld om te bewaren voor nu en voor later. Dochter Thea Potharst is zeer enthousiast over het initiatief en over het boek. ‘Mijn moeder heeft een heel actief leven geleid. De afgelopen jaren heeft ze wat tegenslag gehad en het maken van dit boek heeft haar zoveel plezier gegeven!’ Via een buurtteam van Vaart Welzijn is mevrouw Potharst-Zwarteveen een half jaar geleden verwezen naar Humanitas.
Charme
Een boek hoeft nooit perfect te zijn zolang het de lading maar dekt besluit Trip die inmiddels alweer een heel eind onderweg is met zijn volgende productie. ‘Je loopt af en toe tegen hele eigenaardige dingen aan. Zo was ik ook eens bij een vrouw die het had over een lindeboom toen ze vertelde over de plek waar ze vroeger woonden. Vrijwel gelijktijdig kwam haar dochter binnenlopen en die zei ‘mam, dat was geen lindeboom, maar een eikenboom.’ En wat schrijf je dan op. In dit geval is het niet zo relevant. Soms heeft het ook wel een bepaalde charme als iemand het toch niet zo goed heeft gezien of heeft onthouden. Waar je het in dit geval over eens kunt worden is dat er ooit ergens een boom heeft gestaan en het feitelijk niet zo belangrijk was om wat voor boom het nu precies ging. Er is in veel contacten met mensen voldoende informatie aanwezig zodat je altijd weer nieuwe aanknopingspunten hebt waardoor ik ook nooit bang ben om een boek vol te krijgen. Met de kennis van nu verwacht ik zeker dat de interesse voor levensboeken van Humanitas in de toekomst verder zal toenemen. Op de vraag hoeveel ik er nog ga maken heb ik eerlijk gezegd geen eenduidig antwoord. Ik zeg altijd maar, na deze komt de volgende. Ik heb er net zoveel plezier aan als de personen waarvoor ik het doe en zolang dat het geval is ga ik door.’