Directeur John van Tilborg van Stichting Inlia is trots op TuVo Eelde

 “De Tussenvoorziening in de gemeente Tynaarlo is uniek in Nederland”

EELDE – Niet alleen het jaar loopt ten einde, ook het project ‘TuVo 2.0’ heeft de afrondingsdatum in het vizier. Er zijn dan twee opties: de deuren gaan dicht of er wordt een vervolg aan gegeven. De Tussenvoorziening  (TuVo) in Eelde is een project van de gemeente Tynaarlo en Stichting Inlia, waarin vluchtelingen worden opgevangen die wachten op een woning in de regio. Tijd dus om de balans op te maken. John van Tilborg is directeur van de eerdergenoemde stichting, die de TuVo beheert: “Het heeft allemaal te maken met een goeie landing. Mede dankzij de betrokkenheid van de omgeving is het een groot succes.”

Het begint allemaal in 2016. Een enorme stroom asielzoekers komt dat jaar naar Nederland. 60.000 mensen moeten opeens een plek krijgen, maar dat is er niet. Met bussen worden ze opgevangen in nood- en crisisopvang. In de noodopvang mochten mensen zes maanden verblijven. In de crisisopvang maximaal 72 uur. De beelden van de overvolle sportzalen en heen en weer pendelende bussen kent een ieder nog wel. Bovendien puilden de asielzoekerscentra uit. “Daar zaten asielzoekers soms jaren terwijl ze al in het bezit waren van een verblijfsvergunning”, verklaart Van Tilborg, “Dat moest anders. Dat vond burgemeester Marcel Thijsen ook. Hij noemde de sporthallensituatie inhumaan. Daarom hebben wij toen de Tussenvoorziening ontwikkeld.”

In de Tussenvoorziening worden statushouders, vluchtelingen die al in het bezit zijn van een verblijfsvergunning, in twaalf weken klaargestoomd voor de Nederlandse maatschappij. Daarna worden ze geplaatst in een woning in de regio. Door middel van een totaalprogramma, dat onder andere bestaat uit Nederlandse les en het doen van oudhollandse spelletjes, maken ze kennis met de normen en waarden die worden gehanteerd in Nederland. Daarnaast leren ze met deze normen en waarden om te gaan.

“Het gaat mis bij veel asielzoekers, omdat ze niet de tijd en aandacht ontvangen die zij nodig hebben. Men ziet alleen dat deze mensen bij hen in het blok komen wonen, met de gordijnen potdicht leven en de tuin laten overwoekeren. Nederlanders realiseren zich vaak niet dat het voor hen raar is dat ze een modderpoel voor hun deur hebben. De gordijnen zijn dicht omdat vrouwen anders hun hoofddoek niet af kunnen doen. Het is een kwestie van begrijpen en dat mes snijdt aan twee kanten.”

Met de ‘TuVo’ wordt hen de Nederlandse cultuur bijgebracht en dus ook het fenomeen ‘de tuin’ uitgelegd. Van Tilborg geeft nog een voorbeeld: “Elders in het land kwam een meisje huilend thuis nadat ze bij een vriendinnetje had gespeeld. Ze was naar huis gestuurd, maar waarom was haar onduidelijk. Haar moeder vroeg wat ze gedaan had, maar ze had geen idee. Toen ik vroeg wat er nou precies gebeurde, bleek dat haar vriendinnetje ging eten. Dan moet je naar huis. Dat is normaal in Nederland, maar in bijvoorbeeld Syrië zorg je eerst voor je gasten voordat je zelf gaat eten. Dat zijn misverstanden, die problemen kunnen veroorzaken. Met de tussenvoorziening voorkomen we dit soort gevallen.” Volgens Van Tilborg ontstaan de problemen ook niet door onwil, maar door onkunde en dat wordt op een gegeven moment onmacht. “Dat proberen wij te allen tijde te voorkomen.”

De tussenvoorziening zorgt voor een zinvol verblijf. Niet een plek waar ze niks hoeven doen en achterover kunnen leunen, maar een zorgvuldig programma voor iedere dag in samenwerking met vrijwilligers uit de omgeving en een aantal professionals van Stichting Inlia.  “Het heeft allemaal te maken met een goeie landing: “De vraag of je ze wil hebben, is al geweest. Hoe wil je ze hebben? Dat is waar het om draait. Linksom of rechtsom worden deze mensen je buurman of buurvrouw. Ze zijn immers al in het bezit van een verblijfsvergunning. Wil je dan dat ze iets begrijpen van de Nederlandse samenleving of moeten ze zichzelf zien te redden met alle gevolgen van dien? Zo worden ze niet alleen begeleid op sociaal en cultureel gebied, maar ook op financieel gebied. Nederland is nou eenmaal een land van regeltjes.”

De gastenbenadering staat bij de TuVo centraal: “Deze mensen moet je verantwoordelijk maken, anders worden ze apathisch. Het zijn geen cliënten, maar gasten. Wij zijn de gastheer. Als je ze meteen duidelijk maakt dat zij de gast zijn en dat je een beroep op hen kan doen als ze zich niet gedragen zoals het hoort, dan is de relatie meteen duidelijk. Wij tonen respect, maar dat eisen wij ook op.”

Staatssecretaris Ankie Broekers-Knol bezocht de Tussenvoorziening in november vorig jaar. “Dat bezoek heeft het succes voor mij bewezen”, verklaart de directeur. Waarom? Dat legt hij uit: “De staatssecretaris maakte direct contact met onze gasten en begon in het Engels te communiceren. Waarop één man zijn hand opstak en vroeg: ‘Mevrouw, Nederlands?’” Een grote lach verschijnt op het gezicht van Van Tilborg. “Dat is precies waar wij het voor doen. Dankzij de vruchtbare samenwerking tussen Stichting Inlia, de gemeente Tynaarlo en de gemeenschap in Eelde is dit project echt uniek in Nederland. Daar zijn wij erg trots op.”