Het plafond is nog niet in zicht voor Jeichien Stapel
BUNNE – Over niet al te lange tijd is Jeichien Stapel (72) alweer een halve eeuw actief in het kunstenaarsvak. De beeldend kunstenares die het levenslicht zag in Spaarndam, woonde en werkte lange tijd in Noorwegen. Ondertussen is ze alweer geruime tijd terug in Nederland en veel is er veranderd, maar de honger naar kunst lijkt nog steeds niet gestild aan de Donderenseweg 14.
Wie door en rondom haar atelier wandelt in Bunne, ontdekt direct waar de inspiratie voor een deel van haar werken vandaan komt. ‘Luchten en atmosferen’, blijven ontzettend fascinerend vertelt Stapel die in 2014 terugkeerde naar Nederland en met haar man neerstreek in Bunne. ‘Noorse landschappen spreken me ook nog altijd enorm aan en die vormen niet voor niets het decor voor veel van mijn vroegere werken. Ze roepen ook mooie herinneringen, want er zijn ook tijden geweest dat ik vanuit mijn auto schilderde en het water tijdens het aquarelleren bevroor en de ramen beslagen raakten. Nu kan ik erom lachen, maar toen was het best vervelend.’
Jeichien Stapel kan veel vertellen over haar vakgebied, maar de kunst van het kijken heeft ze zogezegd daadwerkelijk tot kunst verheven. In Noorwegen was ze deels actief in het onderwijs en niet geheel zonder succes ook verantwoordelijk voor de artistieke inrichting van overheidsgebouwen. ‘Ik gaf mijn studenten vaak opdrachten die een beeldend doel hadden en heb ze op mijn eigen manier ook geprobeerd te leren op welke manier je iets kunt tekenen of schilderen. Als je specifiek leert kijken, dan ontstaat er een bewustwording in je hersenen en dat komt je werk uiteindelijk ten goede, omdat je leert op een andere manier te kijken. Er is een vrouw uit Amerika, Betty Edwards, die daar een heel trainingsprogramma voor heeft ontwikkeld. Ze heeft dit proces heel goed weten te benaderen en deze theorie heb ik voor een deel ook gebruikt als uitgangspunt voor mijn leerlingen.’
Middelmaat is niet besteed aan Stapel. Ondanks het feit dat ze er niet meer van hoeft te leven investeert ze nog altijd in zichzelf om beter te worden. Haar lidmaatschap van VTNL (de Kunstenaarsvereniging voor professionele kunstenaars VanTyNaarLo) is daarvan het levende bewijs. ‘De coronatijd is natuurlijk een hele moeilijke periode geweest voor iedereen in de kunstwereld. Je kan nergens heen en je raakt je contacten kwijt, maar als het goed is ligt dit nu achter ons en kan het vizier weer worden gericht op de toekomst. Vanaf nu ga ik me onder meer weer richten op de activiteiten van de kunstenaarsvereniging waar ik lid van ben. Sinds enige tijd ben ik onderdeel van een kleine werkgroep die om de twee maanden bij elkaar komt om elkaars werk te bespreken. Dan staat vooral de vraag centraal waarom we doen wat we doen en waarom we de materialen gebruiken die we gebruiken. Dat is keer op keer nog ontzettend leerzaam, dus wat dat betreft ben je nooit uitgeleerd. Er zit ontzettend veel waarde in het delen van kennis en ervaring.’
Ambities voor de toekomst heeft de inwoonster van Bunne nog zeker. Het tempo waarin ze werkelijkheid worden, daar ligt voorlopig geen druk op besluit Stapel. ‘Ik blijf onverminderd actief en iedereen blijft vanzelfsprekend van harte welkom in mijn atelier om eens een kijkje te komen nemen, want ik ga gewoon verder naast de activiteiten voor VTNL. Mijn collega’s uit het vakgebied hebben wel eens gezegd dat ik mijn textiele werken uit Noorwegen ooit eens naar Nederland moet halen. Ze vonden mijn werken en mijn monumentale dingen erg goed en wilden ook dat ik meer monumentaal zou gaan schilderen. Wellicht is dat een nieuw punt aan de horizon.’
