Ilona Venema traint voor de Paralympische Spelen in Parijs
‘Wanneer ik in het water duik ervaar ik ultieme rust’
VRIES – De zwemsport zit in het bloed van de twintigjarige Ilona Venema. De paralympische sportvrouw heeft zowel Nederlandse als wereldkampioenschappen gezwommen. En dat begon allemaal in het zwembad in Vries.
Ilona Venema komt uit een zwemmersfamilie. ‘Mijn ouders, zus en opa komen allemaal uit de zwemwereld,’ vertelt Venema. ‘Ik heb de liefde voor de sport van hen geërfd. Na zwemles ben ik doorgegaan tot dat ik op een gegeven moment de kans kreeg om paralympisch te zwemmen. Toen is het balletje gaan rollen.’ Venema kampt met reuma. ‘Het is een onzichtbare aandoening. De ene dag kan ik gewoon alles doen, maar er zijn ook dagen dat ik mijn bed niet eens uit kan komen. Behalve de standaard pijn, beperkt het mijn beweegmogelijkheden, daarnaast ben ik sneller vermoeid dan andere zwemmers. Dat heb ik moeten accepteren, ik heb mijn balans moeten vinden. Ik wil namelijk graag 80 jaar worden, dat betekent dat ik er nog 60 jaar mee moet leven.’ Maar reuma houdt Venema niet tegen om te genieten van het leven. De positiviteit straalt van de jonge zwemster af.
‘Ik ben begonnen in het zwembad van Vries. Tegenwoordig zwem ik in Amersfoort. Mijn ouders wonen nog wel in Vries en af en toe kom ik nog wel eens in het zwembad. Dat voelt echt als thuiskomen. Ik wil later ook graag weer terugkeren naar het Noorden. Er gaat niks boven de Drentse nuchterheid.’ Venema’s eerste wedstrijd was ook in Vries. ‘Ik weet nog dat ik toen een valse start had,’ lacht Venema. ‘Vroeger mocht je dan gewoon opnieuw starten, tegenwoordig ben je gelijk gediskwalificeerd.’ Afgelopen jaar zwom Venema de schoolslag op het wereldkampioenschap. Ze wist daar de zevende plaats te behalen. ‘Dat was een prachtige ervaring. Wanneer ’s ochtends mijn wekker gaat, dan denk ik terug aan dat soort momenten. Dan heb ik gelijk de drive om op te staan. Ik ben nu hard aan het trainen voor de Paralympische Spelen in Parijs. Het zou zo gaaf zijn als ik daar een medaille zou winnen.’ Venema is negen keer per week in het zwembad te vinden. ‘Het zal nooit vervelen. Wanneer ik in het water duik ervaar ik ultieme rust. Je wordt als het ware gewichtloos. Alle stress van de dag verdwijnt even in het water. Daarbij geeft jezelf verbeteren een enorme kick. Tijdens het reguliere zwemmen, zwem ik het liefst de vlinderslag. Deze slag heeft een prachtig ritme, het voelt een beetje alsof je door het water vliegt. Ik voel me er erg sterk door.’
Venema’s grote voorbeelden in de zwemsport zijn Ranomi Kromowidjojo en de Spaanse Mireia Belmonte. ‘Ik heb Belmonte ooit eens gezien bij een zwemcup in Amsterdam. Ik was gelijk mijn eigen wedstrijd vergeten, ik was zo onder de indruk van haar. Na haar race stond ze huilend bij haar coach. Dat is een moment dat ik nooit meer vergeet. Topsport kan hard zijn. Ik vond het mooi om te zien hoe iemand die zo onbreekbaar lijkt, ook zoveel emotie los durft te laten. Je beseft even dat we allemaal mensen zijn. Topsport is natuurlijk prestatiegericht en je moet daarvoor fanatiek zijn. Gelukkig heb ik zelf nooit negatieve druk van buiten gevoeld. Het is net hoe je zelf met druk om gaat.’ Venema noemt het voorbeeld van haar WK-rit. ‘Dat is natuurlijk net even wat spannender dan een gewone wedstrijd. Maar je kunt het ook te groot maken in je hoofd. Het is en blijft een bak water met een paar banen. Voor iedere zwemmer is het natuurlijk anders, maar ik denk altijd: zolang ik mijn armen maar over het water blijf slaan en blijf ademhalen komt het goed. Daarnaast kan ik gelukkig ook met al mijn zorgen bij mijn familie terecht. Mijn mooiste zwemherinneringen zijn dan ook wanneer zij op de tribune zitten.’
Venema wil zelf graag iets met haar voorbeeldfunctie gaan doen. ‘Er zit helaas nog best wel een stigma op onzichtbare chronische ziektes. Ik voelde me in het begin vaak aangevallen wanneer iemand zei: ‘ik zie niks aan jou, dan hoef je toch niet paralympisch te zwemmen?’ Tegenwoordig heb ik dit soort opmerkingen leren accepteren. Er zijn meerdere onderzoeken gedaan naar onbegrip bij reuma en de mentale impact hiervan. Onbegrip kan namelijk een goede omgang met de ziekte moeilijker maken. Ik wil graag blijven strijden voor meer begrip en erkenning voor mensen met reuma en voor meer erkenning voor chronische ziektes in de paralympische sporttak.’ Na de Paralympische Spelen wil Venema gaan studeren in Amersfoort. ‘Ik zou graag Rechten of PPE (Philosophy, Politics and Economics) willen studeren.’ Op de vraag of dit nog wel te combineren is met de topsport antwoord de zwemster lachend: ‘Dat ben ik wel van plan. Trainingen starten gelukkig al om 06.00 uur in de ochtend, dus er zijn genoeg mogelijkheden om daarna naar college te gaan.’
