Eeuwenoude Boermarke Vries heeft nog steeds een functie
VRIES – Net als vele andere Drentse plaatsen kent ook Vries een Boermarke. Drenthe is de enige provincie waar Boermarken voorkomen. Vries geldt als een van de eerste boermarken. Het brinkdorp werd voor het eerst genoemd in 1382. Secretaris-penningmeester Wieandus Dijkstra vertelt over vroeger en nu.
"De Boermarke was van oorsprong, ontstaan in de 13e eeuw, een soort instituut voor het gezamenlijk beheren van grond rond het dorp", legt Wieandus Dijkstra uit. "Marke is een grens en boer is een verbastering van buur. Al waren er vroeger natuurlijk veel boeren, die dan ook buren waren. Het ging om zaken als koeien, maar ook schapen samen ‘verwaaien’ (naar een ander land brengen). En vroeger had je geen pakken, maar los hooi. Dan werden er ‘schensen’ (vrij vertaald takkenbossen) onder het hooivak gelegd, zodat het ventileert en het hooi niet nat werd. De Boermarke was er ook voor om zandwegen te onderhouden. En als je zelf zand nodig had kon je dat krijgen en ging het op de wipkar naar huis. Alle klusjes werden vanaf de Brink aangekondigd door middel van de boerhoorn. Nadat hier op geblazen werd betekende dit het sein van ‘kom op aan het werk’. Na samenkomst werd besproken wat er moest gebeuren. Dan moest er hout gekapt worden bijvoorbeeld". We leven in 2011. Samenwerken gebeurt nu op andere manieren. De boerhoorn is niet meer van deze tijd. Tegenwoordig heb je e-mailgeschal. Toch bestaat deze roeptoeter nog steeds. En wordt bij gelegenheden nog wel eens uit de kast gehaald. Dit jaar nog werd Commissaris der Koningin van Drenthe, Tichelaar, in Rolde de toekomstige beleidsvisie van de Vereniging Drentse Boermarken (er bestaan veertig boermarken) overhandigd. "Toen moesten we allemaal op de boerhoorn blazen. En die boerhoorns zijn allemaal verschillend hoor". Rolde is ook het centraal punt van de Boermarke. In café Hofsteenge is er het jaarlijkse provinciaal overleg. Dan is er een spreker en worden zaken behandeld. "Zoals met de veranderende jachtwet. Een bijzondere wet. Eigenaren en of grondgebruikers moeten daarvoor een handtekening zetten. Een Boermarke is best bijzonder. Het is geen vereniging, geen stichting maar een zogenaamde ‘rechtspersoon’. De leden heten ‘waardeelhouders’, al zijn de waardepapieren daarvan ooit door brand verwoest. Het komt erop neer als je veel grond hebt dan heb je veel zeggenschap. En om terug te komen op de jacht. Het verpachte land wordt door de Boermarke doorverhuurd aan de jagerscombinaties. Over de grond verder: na de ruilverkaveling kwamen alle zandwegen en bossingels onder de hoede van de gemeente. Daarvoor heeft de Boermarke een deel (3 hectare) van het evenemententerrein aan de Veenweg teruggekregen. Dit evenemententerrein wordt dan verhuurd. En met name Vereniging voor Volksvermaken houdt hier haar jaarlijkse grasbaanraces. Naast het evenemententerrein beheert de Boermarke het jachtveld en de Brink. Niet alle brinken in Drenthe zijn eigendom van de Boermarke. De Boermarke onderhoudt de Brink van Vries. En er is onder meer, in samenwerking met de gemeente, vlechtwerk aangebracht zodat de grond droog en hard blijft. Boermarke, die ook markten organiseerde, verhuurt tevens machines, al gebeurt dit niet veel meer, doordat er minder boeren zijn. Bovendien moeten de veewagens bijvoorbeeld gereinigd worden in verband met besmetting. Veel boeren kopen zelf nieuwe materiaal".
De Boermarke van Vries (in deze contreien bestaan er ook boermarken in Donderen, Eelde, Taarlo, Tynaarlo, Yde-De Punt, Zeegse en Zeijen, red.) omvat alle grond om het dorp. Dijkstra: "Globaal tot Donderen, Zeijen, Tynaarlo, Yde en Ubbena. In totaal 700 hectare werkgebied. Dat is vergeleken met andere boermarken niet groot. Het huidige bestuur van Boermarke Vries, ‘volmachten’ genoemd, bestaat naast Dijkstra (sinds 2002 in het bestuur) uit voorzitter Hendrik Hartlief en lid Tamme Boersma. De Boermarke heeft nog steeds een functie. Al dan niet met de boerhoorn. 
