Zuiver water voor een ingewikkeld land
YDE DE PUNT – Jan Joling zet zich in voor Haïti. Het land dat vorig jaar getroffen werd door een van de zwaarste aardbevingen uit de geschiedenis. Joling is bezig met een waterproject dat ook werkgelegenheid moet opleveren. Joling heeft zijn werk en inkomen er twee jaar voor opgeofferd.
Jan Joling heeft onderwijskunde gestudeerd. De 58-jarige Joling was directeur op een school in Groningen. Het bruggetje naar Haïti? "Dat is een lastige brug", weet Joling. Maar eerst de aanleiding. "Mijn leerlingen hadden het wel eens over een wereldreis. Toen zei ik: je moet het doen voor je een koelkast koopt, want daar zit vaak een relatie omheen. Ik wou zelf ook een keer reizen. Ons kind is nu groot. Ach, en als je de tweede auto verkoopt kom je qua financiën een heel eind". Joling raakte in gesprek met buurman Johan Hoogsteen, de eerste eigenaar van sauna de Bron. Hij heeft twee kinderen uit Haïti geadopteerd en komt er al jaren. Het land kampt nog steeds met de gevolgen van de aardbeving, die in een recordtijd van 28 seconden 200.000 levens heeft geëist. "Samen met Leo Groendijk, docent in Leeuwarden en ‘waterspecialist’, hebben we plannen gemaakt om de arme bevolking te helpen . Gebrek aan schoon drinkwater is een groot probleem. Het project houdt in: het bouwen van een laboratorium waar je water leert analyseren en een ruimte waar waterzuiveraars gemaakt worden. Inmiddels zijn er vier waterzuiveraars in productie. Ze leveren 800 liter drinkwater. Honderdveertig mensen hebben nu zuiver drinkwater voor een periode van tien jaar. Maar zo’n waterzuiveraar– zo klein als een koffer- kost wel 1500 euro. De bouw van een lab is een ander verhaal. Ik heb veel landen bezocht, maar Haïti is als ontwikkelingsland extreem ingewikkeld. Haïti was de eerste vrije zwarte staat ter wereld". Joling toont een vlag met als onderschrift ‘l’union fait la force” (‘eenheid maakt kracht’). "Zo worden hier korfbalclubs genoemd. Er heerst corruptie en het verschil tussen arm en rijk is enorm. Je hebt een smalle bovenlaag die rijk is en daaronder zit niks. De rijken bepalen alles. Om te bouwen heb je te maken met grondeigenaren, die zomaar weer van naam kunnen veranderen. Het beeld van na de aardbeving klopt ook niet. Er waren 2 miljoen daklozen, nu zijn het er nog 800.000, vergelijkbaar met Amsterdam. Journalisten die er komen zien alleen de puinhopen langs de wegen. Als je echter het land intrekt zie je wat er gebouwd is. De grote organisaties zijn niet bezig met puinruimen, waar huizen stonden, want dat ‘scoort’ niet. Voor dergelijke organisaties gaat het om grote projecten als ziekenhuizen. Overigens waren de weggevaagde woningen op zijn zachts gezegd slecht gebouwd. Blokken van zand en spuug. Nu wordt staal erin verwerkt. Organisaties adopteren stadjes die worden voorzien van een waterleidingnetwerk. Voor het platteland zal dat er nooit komen. Het risicogebied van cholera kan alleen maar steun krijgen op lokaal niveau. En daar zetten wij ons voor in. En niet alleen voor schoon drinkwater. Wij zorgen ook voor werk. Met kennis van het water door opleiding in het laboratorium kunnen studenten zo aan het werk bij grote bedrijven als Coca Cola. Als alles rond is zal de bouw van het laboratorium starten in januari. Pas in februari kan de eerste groep in opleiding. Nee, Prins Willem Alexander is als waterexpert niet bij dit project betrokken. Beschouw dit als een kleine cel, maar die kan zich wel delen. Maar de formule moet zich nog bewijzen. Het kostenplaatje is een half miljoen. Dat kun je vergelijken met het neerzetten van een sportkantine. Wij zetten voor dat geld een laboratorium neer met leslokaal. Voor de financiële ondersteuning zijn er twee stichtingen in het leven geroepen: Stichting Haïti project Assen en Stichting Water for Everything. Steun is er ook van de Rabobank , gemeente Leeuwarden en particuliere initiatieven, die de fondsen vullen. Zo zal ook de Oudejaarsloop van SV Yde de Punt (Joling is oud-bestuurslid van de sportclub) in het teken staan van het waterproject. Het wordt spannend, maar het moet lukken. Ik heb er wel twee jaar inkomen inzitten".
