Kleintje Cultuur – Kaj van der Plas
Verhalenverteller / Dominee
“Het is een mix tussen vertellen over en acteren dan wel toneelspelen”
EELDE – Als de Krant van Tynaarlo ’t Loughoes in Eelde binnenstapt, staat de journalist even versteld van de vlotte, jonge kerel die op hem af komt stevenen en hem bij zijn naam noemt. Stereotype dominee is Kaj van der Plas in ieder geval niet. Voorzien van een kopje koffie verhuizen de twee naar de eerste verdieping om het te hebben over Kajs passie, verhalen vertellen. Naast zijn domineeswerk en ook tijdens dit werk, vertelt hij heel veel verhalen. Al ruim twaalf jaar is Van der Plas dominee in Eelde. Na zijn studie theologie kwam hij in Eelde terecht: “Je kunt het een beetje zien als detacheringsbureau. De landelijke kerk koppelt je als dominee aan een kerk in het land. Dat werd voor mij Eelde en ik zit hier goed op mijn plek.”
Hij studeerde in Groningen en groeide op in Apeldoorn. Naast het werk als predikant is Van der Plas dus verhalenverteller: “Binnenkort moet ik bij een Keltisch diner een Keltisch verhaal vertellen.” De jonge predikant houdt ervan om op het podium te staan en ziet zijn werk als verhalenverteller dan ook als een kunstvorm. “Het is een mix tussen vertellen over en acteren dan wel toneelspelen. Ik vertel een verhaal in hij- of zij-vorm, maar stap ook geregeld in het personage waarbij ik tot de verbeelding probeer te spreken. Daarbij heb ik verder niets nodig. Geen decor, geen kostuums, enkel en alleen de verbeelding”, vertelt Van der Plas. Hij probeert het verhaal met beeldspraak, beweging en gevoel zichtbaar te maken. Zo zorgt hij ervoor dat de zintuigen van de toehoorders tijdens het verhaal geprikkeld worden. “Het prettige is, is dat je invloed hebt op de verbeelding die ontstaat. Wat de toehoorders voelen, voel je altijd net even iets eerder dan zij. Je maakt dus deel uit van hun verbeelding en dat vind ik mooi”, zegt de verhalenverteller. Van der Plas verzint veel verhalen zelf, maar haalt ook geregeld verhalen uit boeken. Meestal verwerkt hij er wel een aantal autobiografische gebeurtenissen in. “Ik heb ooit eens voorstelling gedaan voor kinderen van 4 tot en met 8 jaar. Daarin kwamen ook liedjes voorbij. Eén liedje ging bijvoorbeeld over een kikker en een pad en de vriendschap die er tussen die twee was. Dat is gebaseerd op een vriendschap die ik had toen ik 4 was bijvoorbeeld.” Veel verhalen worden dan ook in een thema verwerkt. Het verhaal van de kikker en de pad werd ontzettend goed ontvangen: “Daar stond ik best wel van versteld. Zo ben ik meer verhaaltjes gaan bedenken die ik veelal voor de dienst aan de kinderen vertel. Meestal komen er dan ook elementen van die dienst in naar voren. Zo kunnen de kinderen voor de dienst er al een beetje over nadenken”, legt Van der Plas uit. De Bijbelverhalen zijn een goede inspiratiebron voor de enthousiaste verhalenverteller: “Je moet wel geraakt zijn door de verhalen in de bijbel, wil je een verhaal goed over kunnen brengen”, vertelt van der Plas. Er komt volgens Van der Plas altijd één ding terug in een verhaal of serie: “Dat is het proces van de transformatie van de hoofdpersoon. Die vindt altijd plaats. Een beetje vergelijkbaar met de seizoenen van licht naar donker en van groen naar bruin. Het is altijd zaak dat je in de donkere perioden je met het vooruitzicht op betere tijden erdoorheen slaat.
Van der Plas wil voor de kerst nog iets meegeven: “Het leven is niet makkelijk. Moeite doen hoort erbij en het komt niet vanzelf. Er zijn natuurlijk wonden die niet helen, maar houd eraan vast dat er veel dingen zijn die je kunt dragen. Houd de moed erin en ga ervoor. Een fijne kerst en een gezegend 2020 gewenst!”