‘Ze noemden het een afschuwelijke tijd, die ze niet hadden willen missen’
algemeen de krant van tynaarlo
Bijzondere dagboeken verpleegkundigen
ZUIDLAREN - Lentis Erfgoed – dat probeert op allerlei manieren het verleden van Lentis in ere te houden- heeft de hand weten te leggen op twee bijzondere dagboeken van verpleegkundigen in oorlogstijd. Het boek ‘’t Uilennest en Welbereid’ combineert de dagboeken van de groep verpleegsters die samen ’t Uilennest vormen, met het persoonlijke dagboek van ‘Welbereid’. Samen bieden ze een unieke kijk in het leven van een groep verpleegsters in oorlogstijd. Historicus Rense Schuurmans plaatste de dagboeken in een historisch kader. En maakte er een boek van.
“We kregen de dagboeken aangeboden. Ze lagen in nachtkastjes, niemand wist ervan”, vertelt Schuurmans de aanleiding. “De verpleegsters gebruikten synoniemen voor hun namen. De groep noemde zich ‘De Uilen’ en ‘Welbereid’ schreef haar persoonlijk dagboek.” De Tweede Wereldoorlog was een spannende tijd. Dat geldt ook voor de patiënten en verplegers van Dennenoord Zuidlaren en Groot Bronswijk in Wagenborgen. Van september 1944 tot eind 1945 hielden de ‘uilen’ een dagboek bij. “Tot eind 1945 hielden ze het vol. Je kunt het vergelijken met een hedendaagse vriendenclub die uit elkaar valt, maar het contact wordt in standgehouden door WhatsApp. Om beurten schreven ze in het dagboek. Zo kunnen we lezen hoe de Duitsers steeds meer bezit nemen van het Dennenoordterrein. De verpleegsters van t Uilennest worden verspreid over Franeker, Zuidlaren en Wagenborgen. Welbereid, een van de uilen, belandt in Wagenborgen en houdt daar een dagboek bij. Ze hebben veel meegemaakt. Het hele terrein dat ontruimd werd, op last van de Duitsers. Patiënten die naar Franeker verplaatst werden of Wagenborgen. Naast patiënten ook verpleegsters. In Wagenborgen werd zwaar gevochten. Zij zaten midden in die strijd. Ze bivakkeerden in kelders van instellingen. Met tweehonderd patiënten opeen. Ze hadden nauwelijks te eten. Buiten zagen ze lijken langs de kant. Toen Zuidlaren bevrijd werd werden patiënten teruggeplaatst. Ze kwamen terecht in Huize Entinge. Maar de omstandigheden waren erbarmelijk. Er waren geen sanitaire voorzieningen en er was onvoldoende drinken. Er kwam een opstand, nadat doctoren langskwamen. Die patiënten konden aanvankelijk niet terug naar Dennenoord, omdat de Canadezen dit gebruikten als opvang. Later kwam er alsnog ruimte. In de dagboeken kwam naar voren dat de bezetter geen mededogen toonde met patiënten. Bij verplaatsing naar een andere instelling mocht er niks mee; geen matras of potten en pannen. Over de strijd werd geschreven dat er weer eens een burcht werd opgeblazen. Maar ook dat ze er iets van probeerden te maken. Zo werd Sinterklaas gevierd, met chocolademelk en speculaas. Om de moed erin te houden. Zuster Welbereid schreef over haar worstelingen. De structuren waren weg. Ook kwamen ergernissen boven. Ze wisten toen niet hoe de oorlog zou aflopen, want ze zaten er midden in. Er werden weddenschappen afgesloten over hoe lang het nog zou duren. In de dagboeken werd niet geschreven dat er geruchten waren dat alle patiënten vermoord zouden worden. Dat werd met opzet vermeden, Anders haalde dit iedere motivatie eruit. Het was soms aandoenlijk. Het waren meiden onderling, ‘bakvissen’. Het was niet alleen maar kommer en kwel. Ze noemden het een afschuwelijke tijd, maar ook een tijd die ze niet hadden willen missen. Er ontstond ook een soort verbondenheid. Het boeiende is dat verpleegsters altijd doorgaan, maar wel met de enkels in de klei staan. Tegenwoordig staan ze nog aan het ‘front’; staan bij de patiënt. Hebben te maken met werkdruk. Maar ze staan altijd paraat. Wat betreft is het ook een ode aan een hele beroepsgroep.”
Dit boek is voor mensen die geïnteresseerd zijn in geschiedenis van Dennenoord in Zuidlaren, Groot Bronswijk in Wagenborgen, de Tweede Wereldoorlog of de psychiatrie in het algemeen. Het boek wordt via voorintekening verkocht. Bij voldoende belangstelling wordt het boek gedrukt. Dan ontvang je het voor €15,-. De bon kan worden ingeleverd bij of opgestuurd naar Lentis Erfgoed, o.v.v. Boek Uilennest-Welbereid. Mailen mag ook naar: erfgoed@lentis.nl.
ZUIDLAREN - Lentis Erfgoed – dat probeert op allerlei manieren het verleden van Lentis in ere te houden- heeft de hand weten te leggen op twee bijzondere dagboeken van verpleegkundigen in oorlogstijd. Het boek ‘’t Uilennest en Welbereid’ combineert de dagboeken van de groep verpleegsters die samen ’t Uilennest vormen, met het persoonlijke dagboek van ‘Welbereid’. Samen bieden ze een unieke kijk in het leven van een groep verpleegsters in oorlogstijd. Historicus Rense Schuurmans plaatste de dagboeken in een historisch kader. En maakte er een boek van.
“We kregen de dagboeken aangeboden. Ze lagen in nachtkastjes, niemand wist ervan”, vertelt Schuurmans de aanleiding. “De verpleegsters gebruikten synoniemen voor hun namen. De groep noemde zich ‘De Uilen’ en ‘Welbereid’ schreef haar persoonlijk dagboek.” De Tweede Wereldoorlog was een spannende tijd. Dat geldt ook voor de patiënten en verplegers van Dennenoord Zuidlaren en Groot Bronswijk in Wagenborgen. Van september 1944 tot eind 1945 hielden de ‘uilen’ een dagboek bij. “Tot eind 1945 hielden ze het vol. Je kunt het vergelijken met een hedendaagse vriendenclub die uit elkaar valt, maar het contact wordt in standgehouden door WhatsApp. Om beurten schreven ze in het dagboek. Zo kunnen we lezen hoe de Duitsers steeds meer bezit nemen van het Dennenoordterrein. De verpleegsters van t Uilennest worden verspreid over Franeker, Zuidlaren en Wagenborgen. Welbereid, een van de uilen, belandt in Wagenborgen en houdt daar een dagboek bij. Ze hebben veel meegemaakt. Het hele terrein dat ontruimd werd, op last van de Duitsers. Patiënten die naar Franeker verplaatst werden of Wagenborgen. Naast patiënten ook verpleegsters. In Wagenborgen werd zwaar gevochten. Zij zaten midden in die strijd. Ze bivakkeerden in kelders van instellingen. Met tweehonderd patiënten opeen. Ze hadden nauwelijks te eten. Buiten zagen ze lijken langs de kant. Toen Zuidlaren bevrijd werd werden patiënten teruggeplaatst. Ze kwamen terecht in Huize Entinge. Maar de omstandigheden waren erbarmelijk. Er waren geen sanitaire voorzieningen en er was onvoldoende drinken. Er kwam een opstand, nadat doctoren langskwamen. Die patiënten konden aanvankelijk niet terug naar Dennenoord, omdat de Canadezen dit gebruikten als opvang. Later kwam er alsnog ruimte. In de dagboeken kwam naar voren dat de bezetter geen mededogen toonde met patiënten. Bij verplaatsing naar een andere instelling mocht er niks mee; geen matras of potten en pannen. Over de strijd werd geschreven dat er weer eens een burcht werd opgeblazen. Maar ook dat ze er iets van probeerden te maken. Zo werd Sinterklaas gevierd, met chocolademelk en speculaas. Om de moed erin te houden. Zuster Welbereid schreef over haar worstelingen. De structuren waren weg. Ook kwamen ergernissen boven. Ze wisten toen niet hoe de oorlog zou aflopen, want ze zaten er midden in. Er werden weddenschappen afgesloten over hoe lang het nog zou duren. In de dagboeken werd niet geschreven dat er geruchten waren dat alle patiënten vermoord zouden worden. Dat werd met opzet vermeden, Anders haalde dit iedere motivatie eruit. Het was soms aandoenlijk. Het waren meiden onderling, ‘bakvissen’. Het was niet alleen maar kommer en kwel. Ze noemden het een afschuwelijke tijd, maar ook een tijd die ze niet hadden willen missen. Er ontstond ook een soort verbondenheid. Het boeiende is dat verpleegsters altijd doorgaan, maar wel met de enkels in de klei staan. Tegenwoordig staan ze nog aan het ‘front’; staan bij de patiënt. Hebben te maken met werkdruk. Maar ze staan altijd paraat. Wat betreft is het ook een ode aan een hele beroepsgroep.”
Dit boek is voor mensen die geïnteresseerd zijn in geschiedenis van Dennenoord in Zuidlaren, Groot Bronswijk in Wagenborgen, de Tweede Wereldoorlog of de psychiatrie in het algemeen. Het boek wordt via voorintekening verkocht. Bij voldoende belangstelling wordt het boek gedrukt. Dan ontvang je het voor €15,-. De bon kan worden ingeleverd bij of opgestuurd naar Lentis Erfgoed, o.v.v. Boek Uilennest-Welbereid. Mailen mag ook naar: erfgoed@lentis.nl.
