Oosterbroek – Historische Vereniging Ol Eel

Waar : Eelde (Oosterbroek)

Wanneer : Vrijdag 2 april

Hoe laat : 14.00 uur

EELDE - Afgelopen (Goede) vrijdag werd het boek ‘Oosterbroek, een buurtschap met een ver verleden’ gepresenteerd door de Historische Vereniging ‘Ol Eel’. Op zich al een bijzondere gebeurtenis dat er een boekpresentatie is in de coronatijd, maar de locatie waar het gehouden werd was wonderschoon. Een prachtige nog te renoveren villa, op een prachtig landgoed met eigen bossen en vijvers. Men noemde de locatie vroeger de ‘Havezate Oosterbroek’, sinds 1447 een buurtschap naast Eelde. Het was vroeger een zeer belangrijke plek, maar wie er nu niet van af weet, rijdt er zo aan voorbij. Om deze historie niet te vergeten, heeft de historische vereniging van Eelde alles over de vroegere ‘Haverzate Oosterbroek’ uitgezocht en verwerkt tot boek. De nieuwe eigenaren van de ‘Havezate’ heetten de historische vereniging en de ongenode gast welkom voor de presentatie van het boek.

Het landgoed is goed verstopt. Ook al is er uitgelegd aan de ongenode gast hoe ze moet rijden en waar ze moet afslaan, rijdt ze alsnog drie keer verkeerd. De autonavigatie en google op haar telefoon helpen in dit geval helemaal niets. Te laat aangekomen staat de voorzitter van de Historische Vereniging ‘Ol Eel’ al voor het pand, veilig op afstand, een groep van belangstellenden toe te spreken. Het is een bijzonder tafereel, te midden van dit prachtige landschap. Het landschap en het pand zien eruit als een sprookje. Het Sterrebos aan de linkerzijde, een groot gazon en tuin met oprit en parkeerplaats voor het pand, daar achter een grote vijver en een fantastische tuin, tot slot aan de rechterzijde nog een prachtig natuurgebied. Het is een onderkomen waar koning Alexander en zijn Maxima ook wel blij mee zouden zijn. Het is geen gekke gedachte, want de naam ‘Haverzate’ blijkt vroeger verbonden te zijn geweest aan adellijke huizen en was één van de 18 erkende havezaten in de Landschap Drenthe.

Jan ten Pas wordt gevraagd een kleine speech te geven na de voorzitter Piet Arends. Ten Pas is de historicus van ‘Ol Eel’ die het boek heeft geschreven, het is inmiddels zijn tiende boek die Ten Pas schrijft voor de historische vereniging. De leden Geert Arends en Jur Eckhardt van ‘Ol Eel’ hebben geholpen met de illustraties en het drukwerk en worden bedankt voor al het harde werken. Het eerste exemplaar van het boek worden uitgereikt aan de heer Geert-Jan de Jong, de huidige eigenaar van de Oosterbroek en bloemen worden uitgedeeld. “Het is een eer om dit eerste exemplaar in ontvangst te mogen nemen, dank Jan”, zegt De Jong en spreekt verder,” voordat wij hier kwamen wonen hebben we wel een beetje gegoogeld wat voor landgoed het was, maar wat jij hebt gepresteerd te achterhalen is echt van een andere orde. Het is geweldig dat je de moeite hebt genomen om de historie van dit prachtige stukje Eelde vast te leggen. Het is namelijk echt een prachtig plekje. We zullen ons best doen om onze bijdrage te leveren en het pand in ere te herstellen en toegankelijk te maken voor publiek in de toekomst”, zegt De Jong. Vervolgens verrassen de eigenaren alle aanwezigen door ze uit te nodigen voor een kleine staande receptie in de prachtige achtertuin. Het zonnetje breekt net even door en werpt een prachtige glans over het landgoed.

Achterin de tuin staat Jan ten Pas: “Dit is opa’s laatste kunstje”, lacht hij, “ik ben 87 jaar oud, dan mag je wel een keer ophouden toch?” Na zijn pensioen blijkt Ten Pas opzoek te zijn gegaan naar een nieuwe hobby. “Ik dacht hoe moet ik mijn dagen gaan vullen? Je hoort zoveel mensen praten over hun huis schilderen en de tuin doen, maar daar kan ik mijn dagen niet mee vullen.” “Dit was zijn lust en zijn leven”, vult zijn vrouw aan, “dagen lang kon hij in archieven zoeken.” Er zijn verschillende redenen waarom Ten Pas ervoor koos om over Oosterbroek te schrijven. Eén daarvan is zijn liefde voor geschiedenis, maar ook het feit dat Ten Pas 20 jaar lang beheerder is geweest van het landgoed Vosbergen, precies naast Oosterbroek. “Ik ben hier in het verleden menig maal binnen geweest voor overleg.” Dat in combinatie met het feit dat Oosterbroek vaak genoemd word in de geschiedenisboeken, was voor Ten Pas de reden om het boek te schrijven. 

Wanneer de ongenode gast nog even een rondje over het landgoed wil lopen, loopt ze de secretaris van ‘Ol Eel’ tegen het lijf, Coen Hofstee. “Het is een puik stukje werk van de heer Ten Pas. Niemand had gedacht nog te mogen meemaken dat hij dit boek zou schrijven, dus we zijn ontzettend blij en trots op hem. Ik denk dat veel mensen niet weten wat voor prachtig plekje hier verborgen ligt. Dat is een van de doelstellingen van onze vereniging, dat we deze verborgen schatten voor het grote publiek bereikbaar maken. Als je kijkt wat de familie de Jong hier aan het doen is, dat sluit helemaal aan bij onze doelstelling. De historie laten herleven, het pand op te knappen en toegankelijk te maken voor publiek. Wij verspreiden en verzamelen de historie van de oude gemeente Eelde.”