‘Dit mag nooit meer gebeuren’
VRIES – Net als voorgaande jaren legden kinderen van de beide basisscholen uit Vries een krans bij het oorlogsmonument op de begraafplaats. Voor het eerst werd Historische Vereniging Oud Vries betrokken bij de herdenking van de bevrijding van Vries (13 april) door schoolkinderen. Dit bleek in alle opzichten een succes.
‘Adopteer’ een monument is een landelijk onderwijsproject van het ‘Nationaal Comite 4 en 5 mei’, waarbij scholieren uit de hoogste klassen een oorlogsmonument in eigen dorp kunnen adopteren. Kinderen leren door dit project meer over de lokale geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog. In Vries organiseert ‘Comité 4 en 5 mei Vries dit project. In samenwerking met ‘Oud Vries’ dus. Eerst was er een bijeenkomst in de bibliotheek van Vries, waar honderdtwintig kinderen van drie scholen (naast De Holtenhoek en De Vijverstee ook de school uit Yde) uitleg kregen over de Tweede Wereldoorlog, Vries in oorlogstijd en informatie over luchtgevechten. Voorzitter Geert Geerts van de historische vereniging bracht het leuk. Over hoe Vries eruit zag in 1940. "Jullie school stond er nog niet. Een supermarkt was er ook nog niet en ook geen parkeerplaats. Want er waren nauwelijks auto’s. En deze ‘dingen’ (tovert een mobiel tevoorschijn ) al helemaal niet. Communicatie hield in praten. Voedselproblemen waren er hier niet zo. Eten haalde je uit eigen tuin. Tegenwoordig barbecueën we in een tuin met gazon". Geerts vertelde ook over soldaat Teunis van Wijk uit Vries die tijdens de tweede dag van de oorlog doodgeschoten werd. En over de verplichtingen in die tijd, zoals een maand aardappels schillen, elke dag. En over toenmalige bakker van den Broek die onderdook en in de bakkerskar van Zuidlaren naar Vries werd vervoerd. Geerts vergeleek hem met Hugo de Groot. "Vries heeft geleden onder de oorlog, maar niet zo erg als Rotterdam die platgebombardeerd was". Klaas Niemeijer repte over luchtgevechten en het neerstorten van vliegtuigen. Zo ook in Vries, waar een ‘Vliegend Fort’ en ‘Thunderbolt’ geraakt werden- Duitsers gebruikten voor het eerst een nieuw wapen: raketten- en waarbij zeven mensen omkwamen. Drie personen overleefden de aanslag en zijn krijgsgevangenen gemaakt. "Het is me gelukt ze op te sporen. Ik viel naar beneden en toen deed ik mijn parachute uit", was het enige wat een van de personen zich nog herinnerde. "Overigens ontsnapten sommigen en vlogen terug via Spanje naar thuisland Engeland. GPS bestond nog niet". In Ydermade stortte eveneens een vliegtuig neer".
ademloos
Kinderen, die ademloos naar de verhalen luisterden, konden vervolgens vragen stellen. "Waar is de oorlog begonnen?", wilde een meisje weten. "Hadden die vliegtuigen kerosine?", was ook een goede vraag. Tot slot Fenny Zandvoort, eveneens lid van de historische vereniging die voorlas uit het kinderboek ‘Reis door de nacht’. Ook hierbij een vraag: "Ligt dit boek ook in deze bibliotheek?". Het zegt alles over de interesse die de kinderen tonen. Ze kregen ook vragen voorgeschoteld, waar ze met volle overgave aan werkten. Vragen over wat verteld is. De bibliotheek was ook helemaal ingericht. Met krantenknipsels en materiaal uit de oorlog. "Moeilijk? Nee, gewoon een beetje opletten", zei een jongen treffend. Kinderen bleven vragen stellen. De kinderen lieten blijken veel te weten over de oorlog. Ook al verwarde een meisje Hitler’s naziclub met nasiclub, wat ze gelezen had. Je kunt niet alles weten. De schrijfwijze dan; kinderen wisten drommels goed wat het inhield. "Wie doet de kranslegging?", was de volgende kwestie. Want dat was hen zeker bekend. En dus gingen ze vervolgens op de fiets naar de begraafplaats. Voor de kranslegging bij het monument ‘Flying for Freedom’ . De gedenksteen ter nagedachtenis van de op 28 juli 1943 omgekomen Amerikaanse piloten Richard A. Howell, Thomas V.Nash, John Coniglio, Harry Dent, Joseph Kinney, Charles Taylor, Gilbert L.Widick. De kinderen toonden hun respect door muisstil langs de graven te wandelen, op weg naar de gedenksteen, waar tevens twee minuten -stilte in acht genomen werd. "Om na te denken over de verschrikkingen van de oorlog; dat dit nooit meer mag gebeuren", gaf een van de juffen de kinderen mee. Kinderen van beide scholen uit Vries lazen zelfgeschreven gedichten voor. De strekking was duidelijk. ‘Oorlog is niet fijn, het doet duizenden pijn’. En: ‘Oorlog mag nooit vergeten worden; we moeten bewust zijn van de vrijheid waarin we leven’. Ook treffend: ‘Het blijft altijd een feit dat we op 5 mei zijn bevrijd’. Pakkende zinnen. Vervolgens legden Erik en Lisanne van De Vijverstee en Floor en Nienke van de Holtenhoek ieder een krans. En werd tevens nog even stilgestaan bij het graf van Teunis van Wijk. Opdat ze nooit vergeten worden. 
