“Wie zorgt er voor Danny als mij iets overkomt?

Marja Luyke wil speciale woonvorm opzetten voor zoon Danny

VRIES – Marja Luyke (55) is woonachtig in Vries en moeder van Danny (28). Danny heeft een licht verstandelijke beperking en kan daardoor niet zelfstandig wonen en leven. “We kwamen er eigenlijk pas achter toen hij naar school moest”, vertelt Marja. “Danny liep achter op zijn leeftijdsgenoten en na meerdere bezoekjes aan de kinderarts gingen de alarmbellen wel rinkelen. Een licht verstandelijke beperking werd uiteindelijk geconstateerd.” Samen met haar man, die veelal in het buitenland zat voor werk, nam Marja de zorg voor haar zoon op zich. Maar nu haar man twee jaar geleden onverwachts overleden is aan kanker, weet ze dat ze iets anders moet regelen voor haar zoon. “Zelf heb ik vijf jaar geleden ook kanker gehad”, legt Marja uit. “Ik weet als geen ander hoe betrekkelijk het leven is. Wie zorgt er voor Danny als mij iets overkomt?” Mede door deze gedachtegang wil Marja een speciale woonvorm opzetten voor haar zoon.

“Toen Danny 28 jaar geleden werd geboren, merkten we niet gelijk dat er iets mis was met hem”, vertelt Marja. “Pas toen hij naar het basisonderwijs ging, kwamen we erachter dat hij een stapje achterliep op zijn leeftijdsgenoten. Daarnaast was hij veel aan het huilen wilde hij alleen maar bij de juf op schoot zitten.” Marja en haar man besloten naar de kinderarts en -fysio te gaan en uiteindelijk, na vele bezoekjes, werd de conclusie getrokken dat Danny een licht verstandelijke beperking heeft. “Toen werd ons verteld dat Danny het beste naar het speciaal onderwijs kon gaan”, gaat Marja verder. “En ja, dan moet je wel even slikken als ouders zijnde.” Op zijn vierde ging Danny al elke dag met de taxi naar de Van Lieflandschool in Groningen. “Als moeder is het heel lastig om als het ware je zoon uit handen te geven. Je voelt je zo verantwoordelijk voor je kind, dat je zelf alles wilt doen. Het was ontzettend pijnlijk dat Danny naar het speciaal onderwijs moest. Dat merkte ik niet direct, maar die klap kwam later”, aldus Marja.

Op de Van Lieflandschool had Danny het erg naar zijn in. “Danny zat in leuke klassen en ging met plezier naar school”, vertelt Marja. “Vijf dagen in de week ging hij naar de school toe. In het weekend was Danny vrij, maar was hij veelal met zijn ouders te vinden op het voetbalveld of in Sporthal De Kamp in Vries. Hij vond het geweldig om te kijken bij de voetballers of andere sporten.” In het laatste jaar van de school, op zijn achttiende, ging Danny stagelopen bij een bakkerij in Assen, die onderdeel is van De Deel (Cosis). Marja: “Ook hier ging het hartstikke goed. Het klikte met de medewerkers en het leek allen een goed idee dat Danny hier, na zijn schooltijd, bleef werken. Dit deed hij dan ook twee dagen in de week. De andere drie dagen ging hij werken op Zorgboerderij de Balloohoeve in Balloo. Bij De Deel kreeg hij ook nog cursussen lezen en schrijven.”

Op dit moment is Danny nog steeds werkzaam bij zowel De Deel als bij Zorgboerderij De Balloohoeve. “Ik vind het heel leuk om bij beide bedrijven te werken”, vertelt Danny zelf. “Bij beide organisaties ben ik veel buiten bezig, bijvoorbeeld met grasmaaien in de tuin”. Naast het werken is Danny veel bezig met sport, muziekfilmpjes kijken op de computer en vissen. En dat laatste is zijn allergrootste hobby. “Het liefst vis ik elke dag, gewoon hier achter in de vijver”, legt Danny uit. “Ik ga ook één keer per jaar naar Frankrijk om te vissen.” Deze ‘vissersreis’ wordt georganiseerd door Hengelsport Mekka in Paterswolde. “Dag en nacht zijn ze dan aan het vissen”, vertelt moeder Marja. “Danny wordt ook heel goed begeleid. Hij is de enige persoon met een licht verstandelijke beperking die meegaat. De andere vissers hebben geen verstandelijke beperkingen.”

Ondanks dat Danny het zo naar zijn zin heeft, maakt Marja zich zorgen: “Mijn man is twee jaar geleden overleden aan kanker en ook ikzelf ben in die tijd ernstig ziek geweest. Ik ben erachter gekomen hoe betrekkelijk het leven is. Ik weet dat ik er op een dag ook niet meer ben. Wie neemt dan de zorg voor Danny op zich?” Marja heeft nog een dochter, Ilona (26), maar haar wil ze niet met Danny opzadelen. “Ilona heeft ook een vriend en is pas bevallen van een zoon”, legt Marja uit. “Ilona heeft in haar jeugd ook al, onbewust, geleden onder de opvoeding van Danny. Ilona moet ook doorgaan met haar leven en om dan de zorg voor Danny op haar schouders neer te leggen, vind ik teveel van het goede. Hoe graag ze het wellicht ook zou willen.”

Omdat Danny niet zelfstandig kan leven, wil Marja een speciale woonvorm opzetten: “Ik wil graag een soort huis in Vries, waar verschillende mensen, zoals Danny, samenwonen. Er zijn in Nederland waarschijnlijk genoeg zorgcentra voor mensen met een verstandelijke beperking, maar ik kan Danny niet zomaar weghalen uit Vries. Danny is hier opgegroeid, heeft in Vries al zijn sociale contacten en iedereen kent hem hier.” Marja is daarom opzoek naar ouders die ook een zoon of dochter hebben met een lichtverstandelijke beperking. Mensen die hetzelfde voelen als haar en wel oren hebben naar zo’n speciale woonvorm. “Ik droom er ook al wel eens van”, vertelt Marja. “Het zou ook kunnen zijn dat er een combinatie woonvorm komt, waar ouderen en mensen zoals Danny wonen. Dit onder begeleiding van mensen die zorg dragen voor hen die het nodig hebben. Daarnaast kunnen de ouderen eventueel ook een hand-en-spandiensten verlenen als dit mogelijk is.” In de woonvorm ziet Marja dat iedereen een eigen kamer heeft, maar dat er een gezamenlijke woon- en eetkamer is. “Danny is altijd vrolijk, enthousiast en een echt gezelligheidsmens. Dat zeggen andere mensen hier in het dorp ook. Hij moet dus niet opgesloten worden in een kamertje, waar hij geen contact heeft met anderen.”

Het zoeken van gelijkgestemden is de eerste stap in het woonplan van Marja. “Ik heb al wel contact gehad met de gemeente”, legt Marja uit. “De gemeente stond ook positief tegenover het idee en legde me uit dat ik opzoek moest gaan naar gelijkgestemden. Dat wil ik nu dan ook doen.” Ook Danny ziet het wel zitten om straks uit huis te gaan: “Het lijkt me heel gezellig om met anderen te gaan wonen. Maar ik wil wel in Vries blijven. Anders word ik ongelukkig.” En Marja is ervan overtuigd dat ze iets goeds gaat regelen voor haar zoon, ook al duurt het waarschijnlijk nog een aantal jaren. “Ik ben er constant mee bezig en ben nooit rustig”, vertelt Marja. “Ik hoop dat ik een mooie woonplek kan regelen voor Danny, waar hij gelukkig is en voldoende zorg krijgt. Het vinden van gelijkgestemden is op dit moment daarom belangrijk. Ik kom dan ook graag met hen in contact. Wellicht dat we dan samen met een plan kunnen komen voor de gemeente.”

Mensen die geïnteresseerd zijn in het opzetten van een speciale woonvorm zoals Marja beschrijft, kunnen contact met haar opnemen per e-mail: marjaluyke@hotmail.com.