Zuidlaren nog niet gerust na informatiebijeenkomsten Lentis

||||||||||
|||||||||| Foto: ||||||||||
zuidlaren

“Lentis’ verdienmodel is belangrijker dan zorgmodel, dus die veertig extra bedden gaan er komen”


ZUIDLAREN – Dinsdag 4 februari was een dag waar veel inwoners van Zuidlaren naar uitkeken. Zij kregen op die avond uitleg van Lentis over de komst van een nieuwe Beschermd Wonen-voorziening in hun dorp. De bijeenkomst op dinsdag verliep relatief rustig. Hier en daar hoorde je een zucht of zag je een verontwaardigd gelaat, maar dat was het dan wel. De sfeer bij de tweede bijeenkomst, die plaatsvond op donderdagavond, was een stuk grimmiger. Kritische vragen waren schering en inslag. Vuur dus, aan de schenen van Harry Beintema, directeur Behandelzaken van Forint, Sander van der Kroft, manager Algemene Zaken bij Forint en burgemeester Marcel Thijsen. De vragen werden geregeld met luid applaus luister bij gezet.


Gerust zijn ze na afloop allerminst. De inwoners van Zuidlaren. Lentis stelt vanaf 1 april het Witte Huis op het terrein beschikbaar voor negen forensisch psychiatrische patiënten. Daarbij bestaat de mogelijkheid dat dit patiëntenaantal nog uit kan groeien naar veertig. Deze patiënten zijn voor verschillende delicten in een tbs-kliniek terechtgekomen. De Beschermd Wonen-voorziening die in Zuidlaren wordt geopend, is een voorziening waarin forensisch psychiatrische patiënten de laatste fase van hun tbs-behandeling doorbrengen en waar zij van veel vrijheden kunnen genieten. Een soortgelijke voorziening als die van Forint in Beijum, een wijk van de stad Groningen. Echter is er een verschil in achtergrond van de cliënten. Zo worden er in Beijum geen pedoseksuelen of andere zedendelinquenten gehuisvest, die kunnen daarentegen wél in Zuidlaren terecht. “Daaruit concludeer ik dat Forint hier een pilot aangaat in Zuidlaren”, vertelt Herman de Muinck aan de Krant van Tynaarlo. Forint is de afdeling van Lentis die zich over de Beschermd Wonen-voorziening in Zuidlaren zal ontfermen.


Voorlichting


De Muinck is al jaren vrijwillige koster bij Lentis en weet in welke bochten de zorginstelling zich vanwege bezuinigingen moet wringen. Hij ziet deze ontwikkeling dan ook met de nodige scepsis tegemoet: “Ik ben bezorgd over de komst van deze voorziening, maar daarentegen zal ik als vrijwilliger mijn schouders eronder zetten om het zo veilig mogelijk te houden. Veiligheid vraagt om deskundigheid, optimale samenwerking en de juiste afstemming tussen alle betrokkenen”, stelt de bezorgde inwoner van Zuidlaren. “Veiligheid is zo sterk als de zwakste schakel in de veiligheidsketen”, verklaart hij. Uit zijn verleden als docent refereert hij aan de jaarlijkse veiligheidsvoorlichting die hij op school kent: “Daar zou Lentis nog wat voor kunnen leren. We organiseerden jaarlijks voor alle betrokkenen bijeenkomsten over fysieke en sociale veiligheid en ik denk dat Lentis dit ook zou moeten doen. Het dient in ieder geval beter te communiceren en te informeren richting haar eigen personeel en de inwoners van Zuidlaren. Het instellen van de klankbordgroep is daarin een goed begin!” Daarover hieronder meer.


Gewend


Zuidlaarders zijn het gewend. Psychiatrische patiënten lopen geregeld door het dorp en men pikt ze er zo uit. Van een willekeurige schreeuw van een patiënt in de Stationsstraat schrikt geen Zuidlaarder meer tegenwoordig. Nu komen echter zware criminelen boodschappen doen en dat zit de inwoners niet lekker. “Onbekend maakt onbemind. Kennen en gekend worden is voor iedereen belangrijk. Ik herinner me nog een voorval van twee jaar geleden. Toen stond er op een vroege zondagochtend bij de deur van de Ontmoetingskerk een jongeman voor me met een enkelband. Ik kende hem niet en aan de enkelband te zien, kwam hij uit een gesloten afdeling. Hij gaf aan dat hij graag een kaarsje wilde branden voor de verjaardag van zijn overleden vader. Ik liet hem binnen om een kaarsje aan te steken en in het daarop volgende gesprek met een kopje koffie vertelde hij mij dat hij met zijn foute gedrag zijn vader veel verdriet had aangedaan. Hij vertrok vervolgens weer haastig, om zich te melden bij zijn woonafdeling. Ik heb hem daarna nooit meer gezien, maar het geeft wel aan dat hij toen even met onbegeleid verlof was. Het is te hopen dat het goed gaat met de bewoners van de nieuwe voorziening.”


Eerlijk verhaal


Manager Algemene Zaken van Forint, Sander van der Kroft, hamert tijdens de informatiebijeenkomst op het feit dat Forint een eerlijk verhaal wil vertellen en niet geheimzinnig wil doen over de toestanden op het Dennenoordterrein. “Het is Lentis vanuit het ministerie van Justitie en Veiligheid gevraagd om deze Beschermd Wonen-voorziening te faciliteren op haar terrein. De reden daarvoor is omdat de ruimte er is, de expertise aanwezig is en het binnen Lentis’ bestemmingsplan past”, aldus Van der Kroft. Bovendien willen ze er met deze voorziening voor zorgen dat er minder breuklijnen komen in de behandeling. “We willen de zorgketen voor deze patiënten zo soepel mogelijk laten verlopen. Daarmee daalt het delictrisico”, volgens Van der Kroft. De zorgketen die hij hiermee bedoelt is: TBS-Kliniek, FPA, BW-Voorziening, reguliere GGZ. Het verschil zit hem in het volgende: de TBS-kliniek valt onder veiligheidsniveau 4. Dat betekent dat patiënten in een gesloten inrichting zitten met muren van vijf meter hoog daaromheen en hoge hekken waar stroom op staat. Dan bestaat er een veiligheidsniveau 3. Een instelling in Assen valt onder dit veiligheidsniveau, waarbij er muren van drieënhalf meter hoog zijn en men nog steeds gesloten zit. Onder veiligheidsniveau 2 valt het FPA, de Forensisch Psychiatrische Afdeling, die momenteel ook op het Dennenoordterrein is gehuisvest. De nieuwe Beschermd Wonen-voorziening valt onder veiligheidsniveau 1, waarbij het erg belangrijk is volgens Forint dat verlofplanningen en controle op patiënten voortdurend nauwlettend in de gaten worden gehouden. Zo worden er volgens Van der Kroft willekeurige testen uitgevoerd, zowel overdag als ’s nachts. Hierbij kan men bijvoorbeeld denken aan alcohol- en drugstesten. Het voordeel van de BW-voorziening zou zijn dat, wanneer iemand zich niet aan de afspraken houdt, diegene dan teruggezet kan worden naar de gesloten afdeling. Van der Kroft en Beintema geven tijdens de informatiebijeenkomst aan dat ze niets kunnen garanderen, maar dat ze er alles aan doen om het risico zo klein mogelijk te houden. “Dat zou ik ook zeggen als ik Forint was. Mooie praatjes. Op papier klopt altijd alles, maar de praktijk is helaas weerbarstiger. Dat hebben we ook gezien in Den Dolder”, reageert De Muinck cynisch.


Kritiek


Lentis heeft veel kritiek te verduren gehad over de communicatie van hun kant. Gebrekkig, niet volledig, lukraak, geheimzinnig, het zijn de woorden die opkomen bij de Zuidlaarders wanneer het om de informatievoorziening vanuit Lentis gaat. Op de bijeenkomst van dinsdagavond biedt Harry Beintema daarvoor vrijwel direct zijn excuses aan. Hij geeft aan onder de indruk te zijn van de hoeveelheid en de intensiteit van de vragen die vanwege de berichtgeving zijn ontstaan. “De ontstane onrust en spanning in deze intensiteit hadden we niet voorzien. Sorry daarvoor. We hadden wel verwacht dat er vragen zouden komen, maar moesten ervoor zorgen dat iedereen de kans kreeg om een plek in hun agenda vrij te maken voor deze bijeenkomst. Het is niet netjes om omwonenden uit te nodigen voor een dergelijke bijeenkomst en dan via de media allerlei berichten naar buiten te brengen. Dat is de reden waarom het zo lang heeft geduurd”, verklaart de algemeen directeur.


Uitbreiding


Het Witte Huis waarin de patiënten geplaatst zullen worden, herbergt in eerste instantie negen bedden. Daarbij geeft de Beintema aan dat de uitbreiding naar eventueel veertig patiënten in Zuidlaren, waarover veel onrust is ontstaan, geen gelopen race is. Dat levert hem een cynische reactie op van het publiek, dat ervan uitgaat dat ook de uitbreiding al is beklonken. “Die uitbreiding gaat gewoon door. Het verdienmodel van Lentis lijkt ook hier belangrijker dan het zorgmodel. Ik heb het van dichtbij meegemaakt met Martin Sitalsing, die een goede vijf jaar aan het roer heeft gestaan bij Lentis. Hij heeft ook wel eens uitgesproken dat hij één belangrijk doel had bij Lentis en dat was van rode cijfers zwarte cijfers maken. Dat zegt denk ik wel genoeg”, verklaart De Muinck die zichtbaar getergd is: “Het is mij wel gebleken dat er bij Lentis fors op het personeel en faciliteiten is bezuinigd. Verschillende psychiaters zijn vertrokken en ook bij de geestelijke verzorging van Lentis is er stevig bezuinigd. Met minder personeel moet er dagelijks in de zorgunits het zware werk worden gedaan, waarbij hardwerkende personeelsleden soms letterlijk in de stront staan. Ik fiets wekelijks langs het gerenoveerde en prachtig ingerichte hoofdgebouw van Lentis en verbaas me dan geregeld over de vele dure auto’s van managers van externe partijen die daar geparkeerd staan. Een schril contrast met die van de werkers op de dagelijkse werkvloer in de verschillende units van Lentis. Het baart me oprecht zorgen dat er nu van hogere hand  besloten is om deze moeilijke groep forensisch psychiatrische patiënten onder te brengen bij Lentis in Zuidlaren. Die zorgen gaan dan vooral over de bezetting van voldoende en deskundig personeel.” De reden waarom De Muinck zich in de media uitspreekt, is omdat hij veel verhalen van personeelsleden van Lentis hoort. Zij durven hun kop niet boven het maaiveld uit te steken uit angst voor problemen met hun werkgever. De bezorgde inwoner van Zuidlaren geeft daarop aan dat dit al genoeg zegt over de openheid bij Lentis.


Brief naar Raad van Bestuur


Het steekt De Muinck bovendien dat Lentis op facilitair gebied enorm bezuinigd. Zo heeft het vorig jaar aangegeven het theater, waarin de informatiebijeenkomsten plaatsvinden, te sluiten en ook het restaurant zal op termijn dichtgaan. Eerder heeft de zorginstelling ook al de zorgboerderij en de kinderboerderij De Stiep afgestoten, dus de dagvoorzieningen zijn mondjesmaat. De Muinck maakt zich daar zorgen over: “Ik weet uit ervaring dat er op het Dennenoordterrein in het weekend vrijwel niets te doen is. Cliënten zijn blij als ze even naar de Ontmoetingskerk kunnen voor een gesprek of om een kopje koffie te drinken. Dat zien ze zelfs als uitje. Het zal een moeilijk punt worden voor die negen patiënten wanneer er niets op het terrein wordt te doen is. Het gevaar van verveling ligt daar op de loer.” Feit is dat faciliteiten er ooit zijn gekomen met als doel het terrein te vermaatschappelijken en het contact tussen de patiënten en de inwoners van Zuidlaren te bevorderen. “Ik kan er echt niet bij dat ze deze belangrijke voorzieningen sluiten en een BW-voorziening openen”, zegt De Muinck verontwaardigd, “Ik heb hierover ook een brief geschreven naar de Raad van Bestuur van Lentis, maar het blijkt dat er een bepaalde verlegenheid heerst als het gaat om dit soort wezenlijke zaken. Ik wacht namelijk nog steeds op antwoord.”


Betrokkenheid inwoners


De Muinck geeft aan dat Dennenoord een geliefde plek is bij veel Zuidlaarders. “Wat je ziet is dat mensen die bijvoorbeeld met pensioen zijn gegaan, vervolgens vrijwilligerswerk gaan doen bij Lentis. Dat doen ze omdat ze begaan zijn met Dennenoord en de bewoners.” Als koster maakt hij geregeld mee dat begeleidend personeel vanwege de werkdruk niet met een patiënt mee kan naar activiteiten in de Ontmoetingskerk. Begeleiding is dan in geen velden of wegen te bekennen is. Zo heeft De Muinck als vrijwilliger geregeld een groep van veertig á vijftig mensen tijdens de kerkdienst onder zijn hoede. “Als de aanwezige vrijwilligers wegvallen, dan zullen er een heleboel activiteiten niet meer gedaan kunnen worden”, vertelt hij. De Muinck heeft zich meteen aangemeld voor de klankbordgroep waarmee Lentis geregeld in overleg wil. “Ik vind het belangrijk om een vinger aan de pols te houden.” Daarnaast hoopt hij van harte dat de begeleiders de nieuwe patiënten in het Witte Huis op het hart drukken dat ze er goed om moeten denken dat ze zich gedragen, want als één van hen terugvalt, dan zal dat volgens hem ten koste gaan van de andere acht. De pleuris zou dan zomaar eens uit kunnen breken: “Als dat gebeurt, is er geen ruimte meer bij de Zuidlaarders. Het vervelende vind ik, dat wanneer het misgaat, de mensen die het hardst werken en proberen de zaakjes rond te krijgen, het waarschijnlijk als eerste op hun bordje krijgen. We zullen er met zijn allen voor moeten zorgen dat het zo veilig mogelijk blijft in Zuidlaren. Daarin moet iedereen bij Lentis zijn verantwoordelijkheid nemen, al is die voor de één groter dan voor de ander.”


Gemeente Tynaarlo


Burgemeester Marcel Thijsen heeft tijdens één van de informatiebijeenkomsten aangegeven niet zomaar akkoord te gaan met een eventuele uitbreiding: “Ik weet dat er onrust is in Zuidlaren en ik begrijp die ook. Men moet niet denken dat ik hier alleen maar sta als burgemeester of alleen briefjes voorlees. Op het moment dat de uitbreiding er zal komen, zal ik zeker indringende gesprekken met Lentis gaan voeren hierover. In die gesprekken zal ik er tevens keihard ingaan wanneer ik vind dat er iets niet goed is, de veiligheid niet wordt gewaarborgd of als er onjuiste patiënten worden geplaatst. Daarnaast moet ook de beveiliging in orde zijn, anders grijp ik ook in. Met de huidige ontwikkeling heb ik niet het gevoel dat het er onveiliger op wordt in Zuidlaren als Lentis voldoet aan de geldende eisen.” De voorwaarden waar Thijsen op doelt zijn onder andere dat er voldoende gekwalificeerd personeel aanwezig is, dat men alleen patiënten plaatst die daadwerkelijk voor deze voorziening in aanmerking komen en dat het veilig is om deze patiënten in Zuidlaren onder te brengen.   


Herstelwerkzaamheden


Nog een kleine twee maanden en dan zal het Witte Huis haar deuren openen. Voor degene die geïnteresseerd is in de informatie vanuit Lentis, is er een laatste informatiebijeenkomst op donderdag 13 februari in Theater de Kimme. Deze bijeenkomst begint tevens om 20:00 uur en zal tot ongeveer 21:30 uur duren. De Krant van Tynaarlo volgt de ontwikkelingen bij Lentis op de voet en blijft deze ook in de toekomst nauwlettend in de gaten houden. Het vertrouwen is bij de Zuidlaarders na drie informatiebijeenkomsten nog ver te zoeken. Dat zal na informatiebijeenkomst nummer vier niet anders zijn. Of het er ooit zal komen is de vraag. Naast de klankbordgroep die Lentis in het leven wil roepen, zal er ook op korte termijn een meldpunt worden geopend, waar men terecht kan met vragen en eventuele bijzonderheden. Dit met als doel om na alle communicatieve wanordelijkheden vanuit Lentis, nu de draad op te pakken. Een dappere en misschien wel kansloze poging om de vertrouwensband met de Zuidlaarders te herstellen, als deze niet al onherstelbaar beschadigd is. De toekomst zal het leren.



||||||||||
||||||||||
||||||||||
||||||||||
||||||||||
||||||||||
||||||||||
||||||||||
||||||||||
||||||||||

UIT DE KRANT

Lees ook