Henk Baron: ‘Als ik iets bedenk, dan lukt me dat, omdat ik erin geloof’

ZUIDLAREN - In de ruime woonkamer van Henk Baron staan we met de armen over elkaar door het raam te kijken. Er is weinig verkeer op de verbindingsweg en het naastliggende fietspad tussen Zuidlaren en Annen. Toch is er genoeg te zien: jongens op skeelers, vrachtwagens, de bus, een ouder op de fiets met een aanhangfietsje met een jongetje en een signaalvlaggetje,  kleurige medewerkers van de kinderopvang met hun elektrische bakfietsen. Henk kijkt graag naar buiten. En aan de drukte op de weg kan hij weten hoe laat het ongeveer is. Koffie? Aan tafel praten we over zijn gezin van herkomst en zijn werk in de psychiatrie, het wielrennen en radio maken bij onze lokale omroep Tynaarlo Lokaal.

Henk Baron is in 1952 geboren in Zuidhorn en daar met zijn twee broers opgegroeid in een arbeidersgezin. Zijn vader werkt in de zuivelfabriek, is in zijn vrije tijd uitvaartleider en moeder is huisvrouw. Zuinig zijn, hard werken en je best doen was vroeger in huize Baron het motto. Henk’s oudste broer vertoont al vroeg kenmerken van schizofrenie: wanen, stemmen horen in je hoofd en een ander tijdsbesef hebben. ‘Mijn oudste broertje in de gaten houden, was een nadrukkelijke opdracht van mijn ouders aan mij’. Zijn jongste broer duikt al vroeg in de boeken en is meer het studiehoofd van de kinderen Baron. Op school wil het niet zo vlotten met Henk en hij wijt dat aan zijn voorliefde om iets met zijn handen te doen. ‘Ik was al vroeg een handig ventje’. De lts ligt voor de hand en Henk wordt opgeleid tot houtbewerker en timmerman/gezel. ‘Toch voelde ik me in die wat ruigere cultuur niet thuis… maar ja wat dan?’ Henk heeft, naast handigheid, ook een talent voor opmerkzaamheid en zorgzaamheid. Als hij via een familielid kennis maakt met de geestelijke gezondheidszorg, gaat hij in 1972 aan de slag bij Psychiatrisch Ziekenhuis Dennenoord en volgt de interne opleiding. ‘Ik heb thuis ook al leren omgaan met een schizofreen persoon, dus zo bijzonder was de psychiatrie niet voor mij’, relativeert Henk. Met zijn vrouw Janneke verhuist hij naar Zuidlaren.

Patiëntenzorg op Dennenoord is in de loop van de tijd veel persoonlijker en kleinschaliger geworden. Neem de  langdurige  psychiatrische zorg. Vroeger woonden zo’n 50 à 60 patiënten bij elkaar in grote paviljoens, daarna kwamen er units voor elk twaalf tot vijftien personen. Tegenwoordig zijn er vier  geschakelde woningen, die elk door maximaal acht personen permanent worden bewoond. Als verpleegkundige is alertheid en een groot inlevingsvermogen in de persoonlijkheid van een psychiatrisch patiënt  belangrijk. Wat gaat er in een gestoord persoon om, waardoor hij of zij bepaald gedrag laat zien. ‘Dat is mentaal en emotioneel zwaar werk.  Vaste werktijden, ontspanning en de steun van je thuisfront helpen om als professional op de been te blijven’ zegt Henk. Er is, volgens Henk, ook  een andere kant aan dit beroep. Het is ook heel eervol en dankbaar. Voorbeeld? Tot aan het eind van zijn loopbaan in 2011 werkt Henk acht jaar in een psychiatrisch activiteitencentrum buiten Dennenoord met iemand die zich Jezus Christus (JC) waant en de hele dag liedjes van Johnny Cash (JC) zingt. Henk leert van hem gitaarspelen. Samen met de vroegere pianolessen van zijn oudste broer brengt dat Henk ertoe zelf liedjes te schrijven en te spelen over zijn eigen leven. Hij laat me op zijn telefoon een zijn composities horen. ‘Ik heb er meer dan 100 geschreven. Ontspannend, leuk om te doen en het hielp me om van een ernstige medische ingreep te herstellen’. Henk glundert van oor tot oor. 

In zijn vrije tijd heeft Henk al vroeg de amateursport ontdekt.  Als jeugdvoetballer was Henk een snelle en creatieve spits. Hij houdt van de onderlinge competitie. Op Dennenoord moet hij zich door zijn wisselende roosters echter richten op het bedrijfsvoetbal. In de jaren 1980/90 ontdekt Henk het wielrennen en hij gebruikt hiervoor in eerste instantie de racefiets van zijn vrouw. De amateurwielersport is een strikt individuele sport, wat hem goed ligt. Doorzettingsvermogen, afzien en pijn doorstaan is Henk niet vreemd. Zijn passie voor het wielrennen ontstond ooit bij wielervereniging Meteoor in Assen. Sinds een aantal jaren is hij een betrokken bestuurslid van de Stichting Wielerbaan Assen. In 1982 richt hij met anderen de Zuidlaarder fietstoerclub De Dobberieders op. Henk laat me zijn vele plakboeken, boekwerken en foto-albums zien van wedstrijden, waar hij aan deelgenomen heeft. ‘Ik doe mee om te winnen’. En als er iets moet worden georganiseerd, ben je bij Henk aan het goede adres. ‘Als ik iets bedenk, lukt me dat, omdat ik erin geloof’. Zo kwam De Dobberieders tot bloei: van vijf leden in 1982 groeide de club in de negentiger jaren uit tot 300 leden. Tegenwoordig zijn er ongeveer 150 leden.  

Zijn wielrensuccessen werden in 2006 ook opgemerkt door radiomakers van de lokale omroep Tynaarlo Lokaal. Henk wordt gevraagd verslag te doen van een wielerwedstrijd en vertelt ook over De Dobberieders. Dat bevalt goed en elke maandagavond verzorgen sindsdien vier sportliefhebbers een uitzending op de lokale radio. Henk is helemaal in zijn element als hij vertelt over sport in het algemeen en zijn passie voor wielrennen. Dat is niet zo verwonderlijk, lijkt me.