Voormalige Rijksluchtvaartschool Eelde vindt herbestemming
Nieuws
Oud karakter in een modern jasje
EELDEPATERSWOLDE – Industrieel erfgoed, dat is de voormalige Rijksluchtvaartschool (RLS) aan de Burgemeester J.G. Legroweg bij Groningen Airport Eelde. Na een aantal jaren van onduidelijkheid en verwaarlozing kocht de provincie Drenthe enkele jaren geleden het monument op voor het luttele bedrag van 1 euro om een herbestemmingsproject te starten. Een tweetal gebouwen zijn reeds helemaal opgeknapt. Gebouw C, het oude internaat, wordt momenteel aangepakt. ,,Het was een drama hier”, vertelt Everd Uneken, projectmanager van de provincie Drenthe en coördinator van het herbestemmingsproject.
,,Kijk, hier hangt een foto van koning Willem-Alexander. Hij heeft aan de Rijksluchtvaartschool de opleiding tot piloot gevolgd”, wijst luchtvaartonderzoeker en vliegtuigenkenner Doewe Pelleboer naar een oude foto aan de muur in gebouw A, dat vroeger dienst deed als directie-, administratie- en lesgebouw en waar nu verscheidene bedrijven in gevestigd zijn. ,,Of de huidige koning ook in het internaat heeft zeten? Dat weet ik niet. Daar heb ik nog nooit iemand over gehoord. Het zou wel stil zijn gehouden of hij zat misschien in een hotel”.
De voormalige Rijksluchtvaartschool, bestaande uit een hoofgebouw, verschillende bijgebouwen en een vijver, is ontworpen door Pierre Cuypers jr. met behulp van architect F.P. Glastra van Loon, kunstenaar Bart van der Leck en landschapsarchitect Jan Vroom. De panden zijn vormgegeven met sobere vlakken van verschillende kleuren in de stijl van kunststroming De Stijl, bedoelt om een sfeer van orde, rust en zelfdiscipline te scheppen. Tussen 1953 en 1957 werd het ontwerp gerealiseerd. Tot 1991 deed het complex dienst als Rijksluchtvaartschool. Pelleboer doet een leuke anekdote uit de doeken: ,,Piloten in opleiding die voor het eerst solo gingen vliegen, daarvan werd de stropdas afgeknipt. Vervolgens werden ze door opleidingsgenoten in de vijver gejonast. Dat was traditie en hoorde bij de ontgroening”.
Na 1991 werd de boel geprivatiseerd. Respectievelijk KLM Luchtvaartschool en KLM Flight Academy leidden er piloten in spe op in een nieuw hoofdgebouw, ten koste van een paar oorspronkelijke hangars en de gebouwen van de technische dienst achter op het terrein. De vier panden aan de voorzijde, de voormalige sportzaal, het directiepand, het recreatie- en kantinepand en het internaat werden afgestoten en in erfpacht gegeven. TCN huisde er tot aan hun faillissement in 2013.
Het voormalige hoofdgebouw en de bijgebouwen, gebouwen A, B en C, aan de voorzijde raakten in de vergetelheid. Redder in nood was de provincie Drenthe die het complex in 2014 uitriep tot provinciaal monument, tot aankoop overging en met behulp van stichting Boei een herbestemmingsproject startte. ,,Je duidt het aan als monument, dan kun je het als provincie net zo goed kopen”. Wat Uneken aantrof was even slikken ,,Het was een drama hier, binnen was het één grote chaos”, weet hij nog. ,,We ontvingen zo’n 450.000 euro voor het herbestemmingsproject, maar al snel werd duidelijk dat er zo’n zes ton bij moest”. Hoewel de buitenkant alleen een likje verf nodig had, stuitte Uneken binnen op de nodige problemen die de kosten flink omhoog dreven: asbest, betonrot en lekkages. ,,De asbest zat tot in de kozijnen. Zelfs in de kit die is gebruikt zat asbest. Dat weet je van tevoren niet. De panden zijn vijftien tot twintig jaar lang niet onderhouden”.
Gebouwen A, het voormalige directie-, administratie- en lesgebouw, en B, het voormalige recreatie- en kantinepand, zijn als eerste aangepakt. ,,De binnenkant hebben we in een nieuw, modern jasje gestoken met behoud van het sobere, industriële karakter van vroeger”. Sinds afgelopen september zijn beide panden in gebruik. In gebouw A hebben zich inmiddels een breed scala aan bedrijven gevestigd, niet per se luchtvaart gerelateerd. ,,Het idee was om een kruisbestuiving te krijgen, dat lijkt goed te werken”. Namen als de ‘Bonanzazaal’ en ‘Safirzaal’ refereren naar de oude functie. Pelleboer: ,,Die zalen zijn vernoemd naar vliegtuigen, de Beechcraft Bonanza’ en de Saab Safir”.
Gebouw B wordt verhuurd aan bedrijven en startups en is geschikt voor evenementen en vergaderingen. ,,Oorspronkelijk had de grote zaal in gebouw B ook nog een culturele functie, maar dat leverde geen cent op, dus daar zijn we mee gestopt. We hebben besloten de ruimtes alleen nog te verhuren als kantoor, vergaderruimte of evenementenlocatie. Het is een heerlijke plek, zo naast de luchthaven. Van die industriële uitstraling moet je houden uiteraard. Ik vind het prachtig”.
In navolging van A en B wordt nu ook gebouw C, het oude internaat, onder handen genomen. Buiten staat al een grote container klaar. ,,Dit gebouw wordt gesloopt. De asbest moet eruit. Het nieuwe ontwerp zit in de vergunningsprocedure. Als de vergunning binnen is, dan starten we met de bouw. In 2019 willen we het nieuwe pand klaar hebben”, vertelt Uneken.
Ook het buitengedeelte, ontworpen door Jan Vroom, moet nog op de schop. ,,Dat is ook echt aan een update toe. Er is nog te weinig parkeergelegenheid op het terrein zelf. De vijver, het pompgebouw en de entree, ze kunnen allemaal wel even een flinke onderhoudsbeurt gebruiken”. De provincie Drenthe is van plan om niet eigenaar te blijven van de voormalige Rijksluchtvaartschool. ,,We zijn geen vastgoedontwikkelaar. Het voornemen is om in 2020, 2021 een besluit te nemen. Mochten we het gaan verkopen, dan willen we eerst kijken of Airport Eelde geïnteresseerd is in de koop”.
,,Heb je dit al eens gezien?”, vraagt Doewe Pelleboer. Hij loopt naar een ruimte in gebouw B achter een groot schot waar vier afzonderlijke kleine witte hokjes naast elkaar zijn gebouwd. ,,Hier kon rustig gestudeerd worden. Alles is nog authentiek, zelfs de stopcontacten”.
EELDEPATERSWOLDE – Industrieel erfgoed, dat is de voormalige Rijksluchtvaartschool (RLS) aan de Burgemeester J.G. Legroweg bij Groningen Airport Eelde. Na een aantal jaren van onduidelijkheid en verwaarlozing kocht de provincie Drenthe enkele jaren geleden het monument op voor het luttele bedrag van 1 euro om een herbestemmingsproject te starten. Een tweetal gebouwen zijn reeds helemaal opgeknapt. Gebouw C, het oude internaat, wordt momenteel aangepakt. ,,Het was een drama hier”, vertelt Everd Uneken, projectmanager van de provincie Drenthe en coördinator van het herbestemmingsproject.
,,Kijk, hier hangt een foto van koning Willem-Alexander. Hij heeft aan de Rijksluchtvaartschool de opleiding tot piloot gevolgd”, wijst luchtvaartonderzoeker en vliegtuigenkenner Doewe Pelleboer naar een oude foto aan de muur in gebouw A, dat vroeger dienst deed als directie-, administratie- en lesgebouw en waar nu verscheidene bedrijven in gevestigd zijn. ,,Of de huidige koning ook in het internaat heeft zeten? Dat weet ik niet. Daar heb ik nog nooit iemand over gehoord. Het zou wel stil zijn gehouden of hij zat misschien in een hotel”.
De voormalige Rijksluchtvaartschool, bestaande uit een hoofgebouw, verschillende bijgebouwen en een vijver, is ontworpen door Pierre Cuypers jr. met behulp van architect F.P. Glastra van Loon, kunstenaar Bart van der Leck en landschapsarchitect Jan Vroom. De panden zijn vormgegeven met sobere vlakken van verschillende kleuren in de stijl van kunststroming De Stijl, bedoelt om een sfeer van orde, rust en zelfdiscipline te scheppen. Tussen 1953 en 1957 werd het ontwerp gerealiseerd. Tot 1991 deed het complex dienst als Rijksluchtvaartschool. Pelleboer doet een leuke anekdote uit de doeken: ,,Piloten in opleiding die voor het eerst solo gingen vliegen, daarvan werd de stropdas afgeknipt. Vervolgens werden ze door opleidingsgenoten in de vijver gejonast. Dat was traditie en hoorde bij de ontgroening”.
Na 1991 werd de boel geprivatiseerd. Respectievelijk KLM Luchtvaartschool en KLM Flight Academy leidden er piloten in spe op in een nieuw hoofdgebouw, ten koste van een paar oorspronkelijke hangars en de gebouwen van de technische dienst achter op het terrein. De vier panden aan de voorzijde, de voormalige sportzaal, het directiepand, het recreatie- en kantinepand en het internaat werden afgestoten en in erfpacht gegeven. TCN huisde er tot aan hun faillissement in 2013.
Het voormalige hoofdgebouw en de bijgebouwen, gebouwen A, B en C, aan de voorzijde raakten in de vergetelheid. Redder in nood was de provincie Drenthe die het complex in 2014 uitriep tot provinciaal monument, tot aankoop overging en met behulp van stichting Boei een herbestemmingsproject startte. ,,Je duidt het aan als monument, dan kun je het als provincie net zo goed kopen”. Wat Uneken aantrof was even slikken ,,Het was een drama hier, binnen was het één grote chaos”, weet hij nog. ,,We ontvingen zo’n 450.000 euro voor het herbestemmingsproject, maar al snel werd duidelijk dat er zo’n zes ton bij moest”. Hoewel de buitenkant alleen een likje verf nodig had, stuitte Uneken binnen op de nodige problemen die de kosten flink omhoog dreven: asbest, betonrot en lekkages. ,,De asbest zat tot in de kozijnen. Zelfs in de kit die is gebruikt zat asbest. Dat weet je van tevoren niet. De panden zijn vijftien tot twintig jaar lang niet onderhouden”.
Gebouwen A, het voormalige directie-, administratie- en lesgebouw, en B, het voormalige recreatie- en kantinepand, zijn als eerste aangepakt. ,,De binnenkant hebben we in een nieuw, modern jasje gestoken met behoud van het sobere, industriële karakter van vroeger”. Sinds afgelopen september zijn beide panden in gebruik. In gebouw A hebben zich inmiddels een breed scala aan bedrijven gevestigd, niet per se luchtvaart gerelateerd. ,,Het idee was om een kruisbestuiving te krijgen, dat lijkt goed te werken”. Namen als de ‘Bonanzazaal’ en ‘Safirzaal’ refereren naar de oude functie. Pelleboer: ,,Die zalen zijn vernoemd naar vliegtuigen, de Beechcraft Bonanza’ en de Saab Safir”.
Gebouw B wordt verhuurd aan bedrijven en startups en is geschikt voor evenementen en vergaderingen. ,,Oorspronkelijk had de grote zaal in gebouw B ook nog een culturele functie, maar dat leverde geen cent op, dus daar zijn we mee gestopt. We hebben besloten de ruimtes alleen nog te verhuren als kantoor, vergaderruimte of evenementenlocatie. Het is een heerlijke plek, zo naast de luchthaven. Van die industriële uitstraling moet je houden uiteraard. Ik vind het prachtig”.
In navolging van A en B wordt nu ook gebouw C, het oude internaat, onder handen genomen. Buiten staat al een grote container klaar. ,,Dit gebouw wordt gesloopt. De asbest moet eruit. Het nieuwe ontwerp zit in de vergunningsprocedure. Als de vergunning binnen is, dan starten we met de bouw. In 2019 willen we het nieuwe pand klaar hebben”, vertelt Uneken.
Ook het buitengedeelte, ontworpen door Jan Vroom, moet nog op de schop. ,,Dat is ook echt aan een update toe. Er is nog te weinig parkeergelegenheid op het terrein zelf. De vijver, het pompgebouw en de entree, ze kunnen allemaal wel even een flinke onderhoudsbeurt gebruiken”. De provincie Drenthe is van plan om niet eigenaar te blijven van de voormalige Rijksluchtvaartschool. ,,We zijn geen vastgoedontwikkelaar. Het voornemen is om in 2020, 2021 een besluit te nemen. Mochten we het gaan verkopen, dan willen we eerst kijken of Airport Eelde geïnteresseerd is in de koop”.
,,Heb je dit al eens gezien?”, vraagt Doewe Pelleboer. Hij loopt naar een ruimte in gebouw B achter een groot schot waar vier afzonderlijke kleine witte hokjes naast elkaar zijn gebouwd. ,,Hier kon rustig gestudeerd worden. Alles is nog authentiek, zelfs de stopcontacten”.
