Een eeuw lang ‘het genoegen’ van Zuidlaren
algemeen de krant van tynaarlo
Speciale uitvoering ‘Arti et Amicitia’
ZUIDLAREN – Toneelvereniging Arti et Amicitia bestaat in februari precies honderd jaar. Het toneelgezelschap uit Zuidlaren pakt uit met een speciale voorstelling op zaterdag 10 februari in Sprookjeshof. De Vriezer Post was uitgenodigd bij een repetitie.
Plaats van handeling is niet Sprookjeshof maar camping de Timp. En dat is al jaren de oefenlocatie. In de warme kantine ligt de historie op tafel. De Rederijkerskamer Arti et Amicitia werd op 4 februari 1918 opgericht door de heren Riepma, Bruins, Terburg en Meijer. Het doel van Arti et Amicitia- ‘Kunst en Vriendschap’ staat fraai omschreven: ‘het oefenen in de welsprekendheid door het geven van uitvoeringen om daarbij elkaar en de inwoners van Zuidlaren genoegen te verschaffen’. De vereniging bestond alleen uit meewerkende leden (!) en een regisseur, waarbij alleen nieuwe leden werden toegelaten indien dat wenselijk was. De uitvoeringen werden gegeven op Tweede Kerstdag. Het eerste stuk heette ‘De Roof van de Sabijnse Maagden’. De vereniging toonde en toont ook hun maatschappelijke betrokkenheid, zo gingen opbrengsten van de uitvoeringen naar arme gezinnen en andere goede doelen. Leden werden getrakteerd op een aantal uitstapjes naar andere voorstellingen, zoals Groninger Spraak in Groningen. Het jubileumjaar 1928 was een topjaar, qua aantal leden en belangstelling van bezoekers. De opbrengst van de toenmalige klucht, ‘De Spaanse Vlieg’, ging naar noodlijdende gezinnen tijdens de strenge winter in 1929. In de moeilijke oorlog werd gespeeld voor militairen die gelegerd waren in Zuidlaren. Na de oorlog brak een succesvolle periode aan. Er werd overal opgetreden, waaronder Nieuw-Amsterdam. In de barre winter in een onverwarmde vrachtwagen van boderijder Van Anken, voor een optreden voor de Vereniging van Huisvrouwen. Waar de groep veel te laat aankwam. Het stuk werd wel tien keer opgevoerd, waaronder ook voor deftig Harens publiek. Arti et Amicitia speelt altijd komische stukken, met uitzondering van het eenmalige griezelstuk ‘Schorpioenen en Miljoenen’. De huidige spelers, die deze dinsdagavond binnendruppelen, maken zich gereed voor de jubileumuitvoering en dat zijn er voor de gelegenheid twee eenakters, getiteld, De Advertentie en Baas boven baas in eigen buik. “We hebben hoogte –en dieptepunten gekend”, vertelt Henk Dertien. “We hebben wel eens te weinig spelers gehad of te weinig vrouwen of mannen. Maar dan is het even de beuk erin”. Over de keuze van het stuk: “Voordat de boekjes uitgereikt worden hebben we ook een discussie, dialect of niet, modern of boerenstuk.” Griet Vorenkamp (82) is al vijftig jaar lid. “Mijn man was veehandelaar. We wonen al sinds 1956 aan de Stationsweg. Ik ging eerder altijd naar de voorstellingen. Je moest vroeger door de ballotagecommissie. Dan werd gevraagd: ‘waor bist ain van’? De partner moest ook eerst door de commissie. Verder werd de persoon nader bekeken en werd slechts gezegd: ‘het is wat of het is niks’. Van de acteurs weten de huidige leden allemaal de legendarische uitspraak “ik kende de tekst wel, maar ik weet alleen niet wanneer ik dit moet zeggen’.
Van de achttien leden hebben sommigen een dubbelrol, waaronder voorzitter Katia Waarheid, 29 jaar nog maar. “Ik ben in 2007 bij de vereniging gekomen en ben sinds 2010 voorzitter. Ik heb het stokje overgenomen van mijn vader. Je rolt erin. Dingen regelen, dat ligt me wel. Ik heb ook nog een dubbelrol, ben voorzitter en in het dagelijks leven jurist. Het is een druk jaar voor mij.” Dan de repetitie. Eerst het gele boekje, Baas boven baas in eigen buik. Gadegeslagen door regisseur Rob van Hofwegen, gemeenteambtenaar in ruste. “Lekker speul’n. En vang elkaar op”, geeft Van Hofwegen de spelers mee. “Stilstaan en niks zeggen is dodelijk. Zeg om mijn part: ik ga naar de wc.” En: “ik zou dat bloemetje op tafel wegzetten”. Dit gebeurt even anders, deze wordt weggesmeten, in het zaaltje vol lege bierflessen. Baas Boven baas in de buik gaat over de zwartgallige Peter, die een suikeroom heeft. Die oom heeft hem geld beloofd. Een telegram bericht dat de oom bij Peter op bezoek komt. En dat terwijl Peter hem wijs heeft gemaakt dat hij getrouwd is en de vrouw in verwachting. In allerijl wordt iemand gezocht die zijn vrouw wil spelen. Er passeren veel kandidaten, met leuke antwoorden (“zie ik eruit als een zwangere vrouw”?). De vrolijke Frans Frits is niet blij dat zijn vrouw ook een kandidaat is en zelf ook wel wil. Waarop Frits antwoordt: “je kunt wel denken dat je baas in eigen buik bent’. En dit is nog maar een deel van het verhaal. En dan volgt nog een stuk, dat in ogen van een ander lid, nog komischer is. Het belooft wat, op 10 februari, dat meer dan een voorstelling is. Dertien: “Het begint met een diner, dan de eenakter, tussendoor wordt de historie verteld. In de pauze zet het bekende Zuidlaarder duo Agatha en Diana de boel op stelten en is er live-muziek van D-Wire. Kortom: een speciale avond van een speciale vereniging, dat ondanks de hoge leeftijd nog springlevend is. Een eeuw lang ‘het genoegen’ van Zuidlaren.
De uitvoering zal op zaterdag 10 februari plaatsvinden in Sprookjeshof, Groningerstraat 10, Zuidlaren. Kaarten kosten € 7,00 en zijn uitsluitend verkrijgbaar aan de deur. De voorstelling begint om 20.00 uur, en de zaal is open vanaf 19.00 uur.
ZUIDLAREN – Toneelvereniging Arti et Amicitia bestaat in februari precies honderd jaar. Het toneelgezelschap uit Zuidlaren pakt uit met een speciale voorstelling op zaterdag 10 februari in Sprookjeshof. De Vriezer Post was uitgenodigd bij een repetitie.
Plaats van handeling is niet Sprookjeshof maar camping de Timp. En dat is al jaren de oefenlocatie. In de warme kantine ligt de historie op tafel. De Rederijkerskamer Arti et Amicitia werd op 4 februari 1918 opgericht door de heren Riepma, Bruins, Terburg en Meijer. Het doel van Arti et Amicitia- ‘Kunst en Vriendschap’ staat fraai omschreven: ‘het oefenen in de welsprekendheid door het geven van uitvoeringen om daarbij elkaar en de inwoners van Zuidlaren genoegen te verschaffen’. De vereniging bestond alleen uit meewerkende leden (!) en een regisseur, waarbij alleen nieuwe leden werden toegelaten indien dat wenselijk was. De uitvoeringen werden gegeven op Tweede Kerstdag. Het eerste stuk heette ‘De Roof van de Sabijnse Maagden’. De vereniging toonde en toont ook hun maatschappelijke betrokkenheid, zo gingen opbrengsten van de uitvoeringen naar arme gezinnen en andere goede doelen. Leden werden getrakteerd op een aantal uitstapjes naar andere voorstellingen, zoals Groninger Spraak in Groningen. Het jubileumjaar 1928 was een topjaar, qua aantal leden en belangstelling van bezoekers. De opbrengst van de toenmalige klucht, ‘De Spaanse Vlieg’, ging naar noodlijdende gezinnen tijdens de strenge winter in 1929. In de moeilijke oorlog werd gespeeld voor militairen die gelegerd waren in Zuidlaren. Na de oorlog brak een succesvolle periode aan. Er werd overal opgetreden, waaronder Nieuw-Amsterdam. In de barre winter in een onverwarmde vrachtwagen van boderijder Van Anken, voor een optreden voor de Vereniging van Huisvrouwen. Waar de groep veel te laat aankwam. Het stuk werd wel tien keer opgevoerd, waaronder ook voor deftig Harens publiek. Arti et Amicitia speelt altijd komische stukken, met uitzondering van het eenmalige griezelstuk ‘Schorpioenen en Miljoenen’. De huidige spelers, die deze dinsdagavond binnendruppelen, maken zich gereed voor de jubileumuitvoering en dat zijn er voor de gelegenheid twee eenakters, getiteld, De Advertentie en Baas boven baas in eigen buik. “We hebben hoogte –en dieptepunten gekend”, vertelt Henk Dertien. “We hebben wel eens te weinig spelers gehad of te weinig vrouwen of mannen. Maar dan is het even de beuk erin”. Over de keuze van het stuk: “Voordat de boekjes uitgereikt worden hebben we ook een discussie, dialect of niet, modern of boerenstuk.” Griet Vorenkamp (82) is al vijftig jaar lid. “Mijn man was veehandelaar. We wonen al sinds 1956 aan de Stationsweg. Ik ging eerder altijd naar de voorstellingen. Je moest vroeger door de ballotagecommissie. Dan werd gevraagd: ‘waor bist ain van’? De partner moest ook eerst door de commissie. Verder werd de persoon nader bekeken en werd slechts gezegd: ‘het is wat of het is niks’. Van de acteurs weten de huidige leden allemaal de legendarische uitspraak “ik kende de tekst wel, maar ik weet alleen niet wanneer ik dit moet zeggen’.
Van de achttien leden hebben sommigen een dubbelrol, waaronder voorzitter Katia Waarheid, 29 jaar nog maar. “Ik ben in 2007 bij de vereniging gekomen en ben sinds 2010 voorzitter. Ik heb het stokje overgenomen van mijn vader. Je rolt erin. Dingen regelen, dat ligt me wel. Ik heb ook nog een dubbelrol, ben voorzitter en in het dagelijks leven jurist. Het is een druk jaar voor mij.” Dan de repetitie. Eerst het gele boekje, Baas boven baas in eigen buik. Gadegeslagen door regisseur Rob van Hofwegen, gemeenteambtenaar in ruste. “Lekker speul’n. En vang elkaar op”, geeft Van Hofwegen de spelers mee. “Stilstaan en niks zeggen is dodelijk. Zeg om mijn part: ik ga naar de wc.” En: “ik zou dat bloemetje op tafel wegzetten”. Dit gebeurt even anders, deze wordt weggesmeten, in het zaaltje vol lege bierflessen. Baas Boven baas in de buik gaat over de zwartgallige Peter, die een suikeroom heeft. Die oom heeft hem geld beloofd. Een telegram bericht dat de oom bij Peter op bezoek komt. En dat terwijl Peter hem wijs heeft gemaakt dat hij getrouwd is en de vrouw in verwachting. In allerijl wordt iemand gezocht die zijn vrouw wil spelen. Er passeren veel kandidaten, met leuke antwoorden (“zie ik eruit als een zwangere vrouw”?). De vrolijke Frans Frits is niet blij dat zijn vrouw ook een kandidaat is en zelf ook wel wil. Waarop Frits antwoordt: “je kunt wel denken dat je baas in eigen buik bent’. En dit is nog maar een deel van het verhaal. En dan volgt nog een stuk, dat in ogen van een ander lid, nog komischer is. Het belooft wat, op 10 februari, dat meer dan een voorstelling is. Dertien: “Het begint met een diner, dan de eenakter, tussendoor wordt de historie verteld. In de pauze zet het bekende Zuidlaarder duo Agatha en Diana de boel op stelten en is er live-muziek van D-Wire. Kortom: een speciale avond van een speciale vereniging, dat ondanks de hoge leeftijd nog springlevend is. Een eeuw lang ‘het genoegen’ van Zuidlaren.
De uitvoering zal op zaterdag 10 februari plaatsvinden in Sprookjeshof, Groningerstraat 10, Zuidlaren. Kaarten kosten € 7,00 en zijn uitsluitend verkrijgbaar aan de deur. De voorstelling begint om 20.00 uur, en de zaal is open vanaf 19.00 uur.