De (On-)genode Gast leert over voeding en bewegen

ZUIDLAREN - Om de speciale les van voormalig topsportster Janneke Ensing op basisschool IKC Schuilingsoord in Zuidlaren niet teveel te verstoren, nestelt de (On)genode Gast zich in kleermakerszit op de vloer van het lokaal. Daar krijgt ze met groep 6 en 7 een presentatie over voeding en beweging. Van 6 tot en met 10 november is het Gezonde Schoolweek op IKC Schuilingsoord. En wie kan daar beter over vertellen dan Janneke Ensing? Na twintig jaar professioneel wielrennen en schaatsen is de Gietense, tegenwoordig woonachtig in Edam, werkzaam als foodcoach bij Jumbo Visma.

“Ik heb altijd mijn centjes verdiend als sporter”, stelt ze zich voor aan de kinderen, “maar ik heb geleerd voor diëtiste. Dat betekent dat ik een heleboel weet over voeding. Nu vertel ik sporters èn kinderen wat ze het beste kunnen eten.” Met haar pretogen en uitnodigende houding krijgt Janneke veel interactie met de klas. “Heb jij wel eens een wedstrijd gewonnen?” wil een leerling graag weten. Janneke bevestigt dat met een lach. “Omdat ik precies wist wat ik moest eten en drinken om sterk genoeg te zijn!”

De gastjuf begint haar verhaal met het ontbijt. “Waar denken jullie dan aan?” maakt ze een rondje. De kinderen denken aan een broodje, yoghurt met muesli, havermout, melk en thee. Eén jongen zegt wijs: “Het is één van de belangrijkste eetmomenten van de dag. Want als je goed ontbijt, heb je de rest van de dag niet steeds zin in eten.” Heel goed! Janneke kijkt blij verrast. Vakleerkracht bewegingsonderwijs Mathijs Höster, die met de juffen Allet Huttinga en Linda Mulder de presentatie begeleidt, fluistert zachtjes tegen de (On)genode Gast: “Zijn moeder zit in de werkgroep over gezonde voeding op school. Dat kun je merken.”

“Weet je wat ook heel belangrijk is? Gezellig samen aan tafel zitten tijdens het ontbijt. Waarom zou dat zo zijn?” vraagt Janneke. De antwoorden variëren van een praktisch ‘Dan kruimelt het niet zo op de bank’ tot ‘Dan eet je minder snel’. “Janneke: “Als je op de bank zit met je bord op schoot en je kijkt tv, dan ben je niet gefocust op wat je eet. Eigenlijk ben je niet aan het eten, maar aan het tv kijken! Dan merk je ook niet goed of je vol zit.”

Zonder ontbijt blijft je lichaam in de slaapstand, leren de kinderen. “Van een goede maaltijd ‘s morgens krijg je energie. Je kunt beter nadenken, je beter concentreren. Je voelt je sterk. Ook kun je goed naar de wc gaan, wat wel zo prettig is. Je hebt dan minder kans op buikpijn. En als je goed ontbijt, snoep je niet steeds tussendoor.”

Een keer snoepen is niet erg, zegt Janneke. “Maar een zak hoeft niet leeg tot je misselijk bent. Als je een bakje pakt en daar een handje chips in doet, is dat ook lekker. En veel gezonder.”

Kinderen weten best dat snoep eigenlijk niet gezond is. Minder bekend is dat veel voedingsproducten gezond lijken, maar dat helemaal niet zijn. “Daarom gaat deze les óók over suikerklontjes. In één klontje zit vier gram suiker. Kijk en vergelijk maar eens. Hoeveel gram suiker staat er op een verpakking? Zo kun je uitrekenen hoeveel klontjes er eigenlijk inzitten!”

De meeste kinderen hebben van thuis een verpakking meegenomen. Die wordt op uitnodiging van Janneke druk bestudeerd. Met behulp van meester Mathijs wordt gerekend. In het zakje M&M’s van Jesse blijken meer dan tien klontjes suiker te zitten. Janneke: “Gek genoeg heb je kort na het snoepen toch snel weer trek. Dat komt omdat er in ongezond eten geen vezels zitten die je een vol gevoel geven. Bovendien zitten er geen voedingsstoffen in, waar je lichaam behoefte aan heeft.”

Bewegen is ook heel belangrijk, blijkt uit een filmpje dat Janneke laat zien. Gijs hangt steeds op de bank en verveelt zich. Hij ziet er niet gezond uit en is moe omdat hij slecht slaapt. Dan begint Gijs een half uur per dag flink te bewegen. Hij knapt er enorm van op. “Hij ziet er goed uit, hij voelt zich goed. Zijn conditie is beter, afvalstoffen gaan weg, zijn huid glanst, hij heeft een beter geheugen, onderneemt veel meer en kan beter slapen.”

Niet iedereen houdt er misschien van om op een sport te gaan, zegt Janneke. “Maar er is altijd wel een vorm van bewegen die je kunt doen om een half uur per dag goed bezig te zijn. Bijvoorbeeld fietsen naar school.” Zelf is ze sinds zeven weken moeder van dochtertje Lynn. “Met de baby in mijn buik lukte eigenlijk alleen zwemmen nog. Dit wil ik jullie graag meegeven: probeer te kijken naar wat je wèl kan, als het om bewegen gaat!”

Wat: presentatie van foodcoach Janneke Ensing

Waar: basisschool IKC Schuilingsoord in Zuidlaren

Wanneer: dinsdag 7 november 2023