De Ongenode Gast luistert naar aangrijpende verhalen
EELDE - “Iedereen kan een verhaal vertellen,” zegt Peter Tholen stellig. Hij staat aan het hoofd van een lange tafel, in de Oranjerie van museum De Buitenplaats in Eelde. De Ongenode Gast is aangeschoven om naar een tweetal verhalen te luisteren. Tholen is onderdeel van een club verhalenvertellers uit Eelde en omgeving.
In april worden in De Buitenplaats meerdere van deze vertelochtenden georganiseerd, ze zijn onderdeel van Gekleurd Grijs. Dit is een maand vol culturele activiteiten in de gemeente, speciaal voor senioren. De Ongenode Gast heeft nog geen grijze haren, toch is hij van harte welkom om een ochtend bij te wonen. Gekleurd Grijs mag dan zijn bedacht met ouderen in gedachte, mensen van alle leeftijden zijn welkom om deel te nemen aan de activiteiten.
Tholen legt uit wat hij bedoelt met zijn eerdere statement. “Op een feestje hoor je mensen honderduit vertellen, op een ongedwongen manier. Dat komt omdat ze vrienden en bekenden zijn, ze praten dan natuurlijk. Of het mij nu ook lukt is afwachten. Ik wil jullie namelijk vertellen over het Meisje van Yde. Zij werd bijna 2.000 jaar geleden geboren en 127 jaar geleden gevonden. Mijn bewering is dat ze nog leeft” Hij laat een stilte vallen.
Buiten tjilpen vogels in de museumtuin. Dan lanceert hij zijn verhaal. Het verhaal begint op feest, in onze tijd. Hij vertelt alsof het meisje erbij is en luistert naar een optreden van rapper Pardou. Dan een sprong in de tijd, naar het moment dat het lichaam van het meisje werd gevonden door turfstekers, hoe zij het uitschreeuwen na hun vondst. Tholen grijpt naar zijn hoofd, haalt diep adem en laat opnieuw een stilte vallen. Hij gaat verder, weer een sprong in de tijd. De luisteraars worden meegenomen naar het Drenthe van 2.000 jaar geleden. Het Meisje van Yde heeft nu een naam, Annegje.
Haar dorpsgenoten bidden tot oude goden, Wotan, Thor en Freya. Het leven is normaal gesproken goed, maar dan gaat het mis. “Meestal brachten mensen kleine offers aan de goden, een bokje of een zakje graan. Tot er hongersnood uitbreekt. De dorpelingen besloten dat er een groter offer moest worden gebracht, een maagd. Annegje wordt uitgekozen. Of zij sterft, of het dorp is ten dode opgeschreven.” Tholen kijkt de mensen rondom de tafel indringend aan, voordat hij verdergaat. Hij omschrijft hoe het meisje werd omgebracht, op een bootje gelegd en op een vijver dobbert tot de boot zinkt. Ze zakt naar de bodem, waar ze honderden jaren rust tot de turfstekers met hun spaden haar vinden. Terug op de markt in de moderne tijd sluit Tholen het verhaal af, met een tekst van de rapper Pardou: “Het is maar dat je weet, dat ik je nooit vergeet.”
Na dit meeslepende verhaal hebben de toehoorders, inclusief de Gast, een paar seconden nodig om zich te herpakken. “Mooi verhaal, prachtig verteld,” verzucht iemand. “Je hebt ons helemaal meegenomen van toen naar nu,” zegt Annette Offringa, medewerker van het museum. “Dat is inderdaad de bedoeling,” vertelt Tholen. Hij gaat verder: “Iemand die zo bekend is als het Meisje van Yde leeft nog, maar wel op een andere manier dan lijfelijk.”
Na Tholen is Geesje Nijhof aan de beurt om haar verhaal te delen. “Verbinding tussen generaties vind ik bijzonder interessant. We hebben elkaar veel te bieden.” Het weer buiten de Oranjerie is inmiddels omgeslagen, regen tikt tegen de ruiten. De kauwtjes, die in de bomen naast het museum nestelen, krassen hun verontwaardiging. Nijhof neemt de luisteraars mee naar een recentere periode, de pandemie. Ze vertelt over Herman, een man van 76 die zijn vrouw verloor aan het virus. Hij voelt zich gemarginaliseerd door termen als ‘dor hout’, die in de media veelvuldig langskomen. Herman gaat door een diep dal, maar herpakt zich. Tijdens een wandeling ontmoet hij een jongen, Pim. Het gaat niet goed met Pim, hij heeft problemen thuis en zijn geliefde oma is onlangs overleden. De twee vinden elkaar in een gedeelde liefde: biljarten. Samen verslaan ze de eenzaamheid en ontdekken dat ze veel aan elkaar hebben. “Dit verhaal is geïnspireerd op ervaringen uit mijn vrijwilligerswerk,” zegt Nijhof terwijl iedereen aan tafel terugkeert naar het hier en nu.
Nadat de verhalen zijn afgelopen, wordt er nog kort nagekaart aan tafel. Daarna is het tijd om te gaan, jassen worden aangetrokken en capuchons gaan op. Terug de wereld in die barst van de verhalen die wachten om verteld te worden.
